Nowe technologie i prawa człowieka

​TSUE orzeknie w sprawie masowego przetwarzania danych pasażerów

Niemiecki sąd rejonowy zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) o wydanie opinii w sprawie dyrektywy dotyczącej danych o przelocie pasażera (PNR). To duży krok w kierunku zakończenia masowego przetwarzania danych pasażerów.

by Society for Civil Rights

Inicjatywę wspiera niemieckie Towarzystwo Praw Obywatelskich (GFF), które walczy z dyrektywą o PNR poprzez strategiczne procesy sądowe.

Zgodnie z dyrektywą o PNR od maja 2018 r. linie lotnicze w państwach członkowskich UE są zobowiązane do przekazywania danych dotyczących swoich pasażerów agencjom rządowym. Dane PNR zawierają kilka wrażliwych elementów. Oznacza to, że dane osobowe wszystkich osób odbywających lot międzynarodowy w Europie są centralnie przechowywane i analizowane.

Masowy nadzór pasażerów lotniczych

GFF twierdzi, że dyrektywa o PNR narusza prawo do ochrony danych osobowych oraz prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Dyrektywa wymaga, aby linie lotnicze automatycznie przesyłały organom państwowym dane dotyczące pasażerów. Takie dane zawierają dużą liczbę poufnych informacji, w tym datę urodzenia, nazwiska osób towarzyszących, środki płatności użyte do zakupu biletu lotniczego oraz nieokreślone pola tekstowe wypełniane przez linie lotnicze.

Dane są zwykle przechowywane przez organy policyjne. W Niemczech Federalny Urząd Policji Kryminalnej zamierza w przyszłości automatycznie porównywać zapisy danych z wcześniej ustalonymi „kryteriami” (na przykład kryteriami opisującymi zachowanie znanych przestępców podczas lotu). W rezultacie każda osoba, której profil wyda się podejrzany, będzie musiała oczekiwać zwiększonej kontroli policyjnej, a nawet aresztowania. Wynika to z faktu, że wskaźnik błędu algorytmu na pewno będzie wysoki.

Strategiczne spory sądowe przed TSUE

W 2019 r. GFF wraz z epicenter.works podjęły kroki prawne przeciwko dyrektywie o PNR przed sądami niemieckimi i austriackimi. Celem było zniesienie dyrektywy o PNR poprzez przekazanie sprawy do najwyższego sądu europejskiego. Ponieważ nie można zaskarżyć dyrektywy bezpośrednio do TSUE, prowadzone są strategiczne spory sądowe, tak aby sprawy mogły zostać ostatecznie przekazane do TSUE. W Niemczech GFF wspiera kilka osób, które wniosły skargi przeciwko linii lotniczej Deutsche Lufthansa AG w związku z przekazaniem danych pasażerów do niemieckiego Federalnego Urzędu Policji Kryminalnej.

W dniu 20 stycznia 2020 r. sąd okręgowy w Kolonii (Niemcy) przekazał sprawę do TSUE ze względu na oczywiste konsekwencje dla prawa wspólnotowego. Zarzuty do sądu rejonowego w Kolonii wniosły: Kathalijne Buitenweg, holenderska członkini parlamentu, niemiecka aktywistka Kübra Gümüşay oraz prawniczka Franziska Nedelmann.

Sprawa niemiecka jest częścią ogólnoeuropejskiego ruchu: Belgijski Trybunał Konstytucyjny zwrócił się do TSUE w związku z belgijskim prawem wdrażającym dyrektywę o PNR. Na chwilę obecną kilka sądów krajowych stwierdziło, że dyrektywa o PNR najprawdopodobniej jest niezgodna z Europejską kartą praw podstawowych. Ponadto w swojej opinii 1/15 z dnia 26 lipca 2017 r. TSUE stwierdził, że podobna forma przechowywania danych pasażerów w umowie między UE a Kanadą narusza prawa podstawowe. Teraz, gdy sprawa dyrektywy o PNR trafiła do TSUE, jest szansa na to, że masowe przetwarzanie danych pasażerów w UE może się zakończyć.

Podstawowe finansowanie projektu zapewnia Fundusz Cyfrowej Wolności.

Więcej informacji na temat kampanii NoPNR można znaleźć na stronie www.nopnr.eu.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before anyone else!

You can follow what we are doing for your rights!

You will know about our achivements!

Show me a sample!