Inicjatywę wspiera niemieckie Towarzystwo Praw Obywatelskich (GFF), które walczy z dyrektywą o PNR poprzez strategiczne procesy sądowe.

Zgodnie z dyrektywą o PNR od maja 2018 r. linie lotnicze w państwach członkowskich UE są zobowiązane do przekazywania danych dotyczących swoich pasażerów agencjom rządowym. Dane PNR zawierają kilka wrażliwych elementów. Oznacza to, że dane osobowe wszystkich osób odbywających lot międzynarodowy w Europie są centralnie przechowywane i analizowane.

Masowy nadzór pasażerów lotniczych

GFF twierdzi, że dyrektywa o PNR narusza prawo do ochrony danych osobowych oraz prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Dyrektywa wymaga, aby linie lotnicze automatycznie przesyłały organom państwowym dane dotyczące pasażerów. Takie dane zawierają dużą liczbę poufnych informacji, w tym datę urodzenia, nazwiska osób towarzyszących, środki płatności użyte do zakupu biletu lotniczego oraz nieokreślone pola tekstowe wypełniane przez linie lotnicze.

Dane są zwykle przechowywane przez organy policyjne. W Niemczech Federalny Urząd Policji Kryminalnej zamierza w przyszłości automatycznie porównywać zapisy danych z wcześniej ustalonymi „kryteriami” (na przykład kryteriami opisującymi zachowanie znanych przestępców podczas lotu). W rezultacie każda osoba, której profil wyda się podejrzany, będzie musiała oczekiwać zwiększonej kontroli policyjnej, a nawet aresztowania. Wynika to z faktu, że wskaźnik błędu algorytmu na pewno będzie wysoki.

Strategiczne spory sądowe przed TSUE

W 2019 r. GFF wraz z epicenter.works podjęły kroki prawne przeciwko dyrektywie o PNR przed sądami niemieckimi i austriackimi. Celem było zniesienie dyrektywy o PNR poprzez przekazanie sprawy do najwyższego sądu europejskiego. Ponieważ nie można zaskarżyć dyrektywy bezpośrednio do TSUE, prowadzone są strategiczne spory sądowe, tak aby sprawy mogły zostać ostatecznie przekazane do TSUE. W Niemczech GFF wspiera kilka osób, które wniosły skargi przeciwko linii lotniczej Deutsche Lufthansa AG w związku z przekazaniem danych pasażerów do niemieckiego Federalnego Urzędu Policji Kryminalnej.

W dniu 20 stycznia 2020 r. sąd okręgowy w Kolonii (Niemcy) przekazał sprawę do TSUE ze względu na oczywiste konsekwencje dla prawa wspólnotowego. Zarzuty do sądu rejonowego w Kolonii wniosły: Kathalijne Buitenweg, holenderska członkini parlamentu, niemiecka aktywistka Kübra Gümüşay oraz prawniczka Franziska Nedelmann.

Sprawa niemiecka jest częścią ogólnoeuropejskiego ruchu: Belgijski Trybunał Konstytucyjny zwrócił się do TSUE w związku z belgijskim prawem wdrażającym dyrektywę o PNR. Na chwilę obecną kilka sądów krajowych stwierdziło, że dyrektywa o PNR najprawdopodobniej jest niezgodna z Europejską kartą praw podstawowych. Ponadto w swojej opinii 1/15 z dnia 26 lipca 2017 r. TSUE stwierdził, że podobna forma przechowywania danych pasażerów w umowie między UE a Kanadą narusza prawa podstawowe. Teraz, gdy sprawa dyrektywy o PNR trafiła do TSUE, jest szansa na to, że masowe przetwarzanie danych pasażerów w UE może się zakończyć.

Podstawowe finansowanie projektu zapewnia Fundusz Cyfrowej Wolności.

Więcej informacji na temat kampanii NoPNR można znaleźć na stronie www.nopnr.eu.