Nowe technologie i prawa człowieka

Smutna rocznica przyjęcia belgijskiej ustawy o poprawie warunków w więzieniach

Dziesięć lat po przyjęciu w Belgii ustawy w celu poprawy warunków życia w więzieniach, większość jej przepisów wciąż nie została wdrożona.

by Belgian League of Human Rights

Kiedy dziesięć lat temu, w styczniu 2005 roku, przyjmowano ustawę Dupont, dawała ona nadzieję na lepsze traktowanie więźniów w Belgii. Tymczasem do dziś większość przepisów tej ustawy pozostało martwą literą prawa, pomimo narastającej presji ze strony społeczeństwa obywatelskiego i orzeczeń sądowych potępiających sposób traktowania więźniów w kraju.

Zasadą leżącą u podstaw ustawy - sformułowaną przez profesora, który przewodniczył komisji inicjującej projekt - jest uznanie, że więźniowie pozostają obywatelami i podmiotami prawnymi wyposażonymi w swoje własne prawa. Ustawa bazuje także na założeniu, że karą więźnia jest pozbawienie możliwości swobodnego przemieszczania się i żadne inne środki karne nie mogą być na niego nałożone. Dlatego też kluczowym jest, by podjąć wszelkie starania, by więźniowie nie byli narażeni na inne negatywne skutki pozbawienia wolności.

Ustawa uznaje nie tylko szereg podstawowych praw więźniów, ale także przewiduje środki do egzekwowania tych praw. Określone w niej zostały warunki życia w więzieniach, w tym stałe obowiązki i przywileje w zakresie wizyt i opieki, a także system dyscyplinarny dla osadzonych, który przyznaje im prawo do złożenia skargi.

Prawie połowa przepisów przegłosowanych dziesięć lat temu nie została wprowadzona w życie i nie jest egzekwowana. Niektóre z nich mają zasadnicze znaczenie, zwłaszcza te związane z prawem do złożenia skargi i prawem do indywidualnego planu pozbawienia wolności.

W październiku 2013 roku, sąd pierwszej instancji w Brukseli uznał belgijski rząd winnym obrażeń ciała więźnia i zwrócił uwagę na brak egzekwowania przepisów ustawy. Orzeczenie to jednak nie spotkało się z żadną oficjalną odpowiedzią ze strony rządu.

Dziesiąta rocznica przyjęcia ustawy Dupont nie daje podstaw do świętowania i obnaża zaniedbania belgijskich polityków, którzy deklarowali chęć zajęcia się luką prawną w zakresie warunków życia w więzieniu, lecz zabrakło im odwagi, by faktycznie zreformować belgijskie więziennictwo. Poprzez przyjęcie ustawy - poparte starannymi rozważaniami i szerokim, porozumieniem parlamentarnym - ustawodawca uznał, że zmiana w praktyce jest konieczna. Dziesięć lat później wdrożenie tej zmiany jest wciąż w dużej mierze ignorowane.

Jak przypomina Europejski Trybunał Praw Człowieka, “sprawiedliwość nie może się zatrzymać u bram więzienia”. W Belgii jednakże, wydaje się, że dużej mierze tak właśnie jest.

Do powstania tego artykułu przyczyniły się następuję organizacje: Association Syndicale des Magistrats (Stowarzyszenie Związków Zawodowych Sędziów), Ligue des Droits de l’Homme (Liga Praw Człowieka), the International Observatory of Prisons (Międzynarodowe Obserwatorium Więzień) oraz Avocats.be.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before anyone else!

You can follow what we are doing for your rights!

You will know about our achivements!

Show me a sample!