Monitoring UE

Raport HFPC: Zagrożenia dla ochrony praw człowieka w Polsce

W latach 2015-2019 r. odnotowano największy regres w zakresie ochrony praw człowieka w Polsce po 1989 r. - piszą eksperci Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w najnowszym raporcie.

by Polish Helsinki Foundation for Human Rights

Pomimo braku wystarczającej liczby głosów do zmiany Konstytucji, rządząca większość wprowadziła szereg zmian w systemie państwa stwarzając zagrożenia dla ochrony praworządności i zasady trójpodziały władzy. Dostosowując prawo do politycznych celów zastąpiono rządy prawa rządami prawem – wynika z opublikowanego dziś raportu HFPC.

Zakres raportu

W ostatnich czterech latach, Sejm przyjął ponad 20 ustaw, które istotnie wpłynęły na system ochrony praw człowieka. Raport dokumentuje zmiany w zakresie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, niezależnych instytucji (takich jak m.in. media publiczne czy Rzecznik Praw Obywatelskich) oraz w sferze ochrony podstawowych praw i wolności (w tym wolności zgromadzeń, praw kobiet, praw osób LGBTQI i prawa do rzetelnego procesu). Raport podsumowuje również trwający od trzech lat spór pomiędzy Polską a Unią Europejską.

„W ciągu ostatnich czterech lat po raz pierwszy i na taką skalę obserwowaliśmy wykorzystanie prawa do realizacji partykularnych interesów partyjnych. Przełożyło się to na trwający kryzys praworządności, a także na osłabienie całego systemu ochrony praw człowieka w Polsce” – wskazuje Marcin Wolny, jeden z autorów raportu.

Regres ochrony praw człowieka

Główne tendencje obserwowane w ciągu ostatnich czterech lat to osłabianie niezależnych instytucji (w tym sądów i prokuratury), nierespektowanie wiążących wyroków sądów i zaleceń międzynarodowych instytucji oraz osłabianie gwarancji ochrony praw człowieka. Ostatnie cztery lata to okres systemowych zmian zarówno w państwie, jak i w zakresie ochrony praw człowieka.

„W ciągu ostatnich czterech lat Sejm przyjął ponad 20 aktów prawnych kluczowych z punktu widzenia ochrony praw człowieka. Zmiany były często przyjmowane w pospiesznym tempie, bez konsultacji społecznych i pomimo zastrzeżeń środowisk prawniczych, Rzecznika Praw Obywatelskich czy organizacji międzynarodowych” – mówi Małgorzata Szuleka, współautorka raportu.

Często zmiany były wprowadzane w atmosferze ataków (inspirowanych często przez media publiczne, niektóre media prywatne i przedstawicieli rządzącej większości) na poszczególne instytucje (np. Rzecznika Praw Obywatelskich) czy grupy zawodowe (sędziowie) lub grupy narażone na dyskryminację (m.in. cudzoziemców i osoby LGBTQI). Za szczególnie niepokojące uznać należało te sytuacje, w których organy państwa nie reagowały lub wprost lekceważyły pojawiające się przypadki agresji.

Rezultatem aktywności państwa w dziedzinie ograniczania zasad praworządności jest trwający spór z Unią Europejską, a także szereg rekomendacji ze strony podmiotów prawa międzynarodowego. „Brak realizacji tych zaleceń nie tylko osłabia pozycję Polski jako lidera demokratycznych przemian w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, ale również naraża polskie państwo na odpowiedzialność z tytułu naruszenia prawa Unii Europejskiej czy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka” – czytamy w raporcie.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before anyone else!

You can follow what we are doing for your rights!

You will know about our achivements!

Show me a sample!