Nowe technologie i prawa człowieka

Niezapowiedziane kontrole w Belgii w walce z wyłudzeniami świadczeń socjalnych

W celu zwalczania nadużyć w zakresie świadczeń socjalnych, belgijski rząd ogłosił, że rozpocznie niezapowiedziane kontrole bezrobotnych w ich domach na podstawie danych zużycia energii.

by Belgian League of Human Rights
Photo: Goran Zec - Flickr/CC content

Belgijski rząd wprowadził niezapowiedziane kontrole domów osób poszukujących pracy i zezwolił na korzystanie z danych dotyczących zużycia energii w celu zwalczania wyłudzeń pomocy finansowej dla rodzin.

Ten krok wstecz zastępuje wcześniejszy obowiązek władz, by informować beneficjentów pomocy społecznej o planowanej kontroli z 10-dniowym wyprzedzeniem. Środek ten był daleki od doskonałości - wielu ludzi skarżyło się na bardzo natrętne pytania, zadawane w trakcie inspekcji. Respektował on jednak prywatność świadczeniobiorców, przynajmniej na papierze.

Kryzys finansowy to już przeszłość. I chociaż jego wpływ na zatrudnienie powinien być okolicznością uniewinniającą dla osób bezrobotnych, rząd Belgii jest coraz bardziej wymagający w stosunku do rosnącej liczby osób w niepewnej sytuacji.

Piętnowanie bezrobotnych

Osoby bezrobotne są przedstawiane jako odpowiedzialne za swoją sytuacją, a szerzej - jako główni sprawcy kryzysu finansowego i jego wpływu na budżet państwa. Bezrobotni postrzegani są de facto jako wyłudzacze i potencjalni oszuści.

Takie podejście do ofiar kryzysu to niesprawiedliwe piętnowanie. Nowy sposób przeprowadzania domowych kontroli jest szczególnie szkodliwe dla prywatności osób poszukujących pracy i nieproporcjonalne w stosunku do celu. Jednocześnie, Krajowy Urząd Pracy przyznaje, że obecne kontrole, jak dotąd, działają.

Warto zauważyć, że naruszenia podstawowych wolności dotykają zawsze ludzi z tej samej klasy społeczno-ekonomicznej. Zezwolenie na wykorzystanie danych o zużyciu energii jest niezwykle ryzykowne, jako że stanowi krok, nowy i szczególnie niebezpieczny, w kierunku dalszych ingerencji rządu w życie prywatne obywateli.

“Rażąca niesprawiedliwość społeczna”

Jak zauważyło Centrum SocialEnergie (Centrum wsparcia w zakresie energii dla pracowników socjalnych w regionie stołecznym Brukseli) w swoim komunikacie z 4 maja 2015 roku: “[Wykorzystywanie danych o zużyciu energii] musi być radykalnie odrzucone. Nie można ustalić średniego zużycia w celu porównywania ze zużyciem podejrzanym. Śledzenie zużycia energii przez osoby szukające pracy może być tylko stygmatyzujące i dyskryminujące. […] Taka praktyka wykorzystywania prywatnych danych byłaby sprzeczna z prawem”.

Belgijska Liga Praw Człowieka (LDH) wspiera te ustalenia i wnioski.

LDH uważa, że walka z wyłudzeniami świadczeń socjalnych jest sama w sobie uzasadnionym celem. Nie może ona jednak stać się praktyką, która ignoruje podstawowe prawo do prywatności obywateli. Patrząc szerzej, zasadność tej walki jest zagrożona przez rażącą niesprawiedliwość społeczną w postaci bezczynności rządu w odniesieniu do notorycznego i masowego uchylania się od opodatkowania przez niektóre podmioty gospodarcze i finansowe.

Wreszcie, LDH ponownie apeluje o eliminację statusu prawnego konkubinatu i o indywidualizację praw. Indywidualizacja ta sprawi, że związku uczuciowe i rodzinne przestaną być czynnikiem determinującym wielkość przyznawanych świadczeń socjalnych.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before anyone else!

You can follow what we are doing for your rights!

You will know about our achivements!

Show me a sample!