Nowe technologie i prawa człowieka

Instytucjonalizacja małych dzieci porażką Czech

Badania wykazały, że pobyt w placówce opiekuńczej ma negatywny wpływ na dzieci, wywołując - między innymi - długofalowe skutki psychologiczne.

by The League of Human Rights
Image: IHH Humanitarian - Flickr/CC content

Czechy są ostatnim krajem UE, w którym można umieścić dziecko poniżej trzeciego roku życia w domu dziecka. W ubiegłym roku, w placówkach takich znalazło się 1 606 dzieci, co spotkało się z ostrą krytyką ze strony międzynarodowych organizacji.

“Czechy są krytykowane od 20 lat. Dla innych państw, rozwiązania naszego systemu są nie do pomyślenia. Jesteśmy ostatnim krajem w Europie, który zezwala na umieszczanie dzieci poniżej trzeciej roku życia w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Cała Europa jest daleko przed nami” - powiedziała Věduna Bubleová, przewodnicząca Stowarzyszenia Rodzina i Dziecko.

Długofalowe konsekwencje

Badania wykazały, że pobyt w placówce ma negatywny wpływ na dzieci, powodując m.in. długoterminowe skutki psychologiczne. Zdaniem Bubleovy, Czechy muszą wprowadzić zmiany, są to winne dzieciom, które dorastały w domach dziecka.

Michal Dorda z organizacji Seconds After powiedział: “W Polsce, granica wieku dla umieszczenia w placówce wynosi 10 lat, w Niemczech i Austrii - 3 lat, 6 lat na Słowacji. Jesteśmy nieco w tyle”.

Zdaniem minister spraw socjalnych, Michaeli Marksovej, liczba dzieci w placówkach stopniowo spada. “Staramy się zostawiać dzieci w rodzinach, jednak nie za wszelką cenę” - powiedziała Marksova. “Jeśli w rodzinie jest przemoc, nie ma takiej możliwości. Małe dzieci w sytuacjach kryzysowych powinny trafić pod opiekę kompetentnych rodziców zastępczych”.

Większość z dzieci nie powinna tam być

Według Dany Lipovej, dyrektorki Fudacji Sirius, roczny raport w sprawie świadczeń usług zdrowotnych w zeszłym roku wykazał, że placówki wychowawcze przyjęły 1 606 dzieci poniżej trzeciego roku życia. W sumie na wniosek rodziców przyjętych zostało 1 146 dzieci.

“Nie poświęca się wystarczającej uwagi tym rodzinom. Dwie trzecie z tych dzieci nie powinno trafić do placówek” - stwierdziła Lipova.

Według parlamentarnej grupy roboczej ds. opieki zastępczej, nacisk położony na profesjonalną opiekę zastępczą zdestabilizował system pomocy dzieciom w potrzebie, jako że powinno znaleźć się w nim miejsce na wszystkie rodzaje opieki.

“Nie niszczcie tego, co działa i co można poprawić. Nadawanie priorytetu profesjonalnej opiece zastępczej należy tymczasowo wstrzymać. Powoduje to wzrost liczby tego rodzaju rodziców zastępczych i brak długoterminowych rodziców zastępczych, co przyczynia się do stagnacji i spadku liczby adopcji” - mówi Jitka Chalankova, czeska eurodeputowana i członkini Komitetu Społecznego.

Ustalenie zasad

Zdaniem Marksovej, nie chodzi o zamykanie placówek, lecz o ustalenie zasad. “Placówki dla niemowląt i domy dziecka są i będą potrzebne. Nie mamy innej infrastruktury ani wystarczającej liczby rodziców zastępczych”.

Zauważyła także, że niektóre regiony rozpoczęły już przekształcanie instytucji dla dzieci w innego rodzaju placówki, ponieważ liczna dzieci obecnie tam spada. W razie potrzeby umieszczane są one w noclegowniach i zapewnia im się inne usługi socjalne.

Organizacje międzynarodowe skrytykowały także Republikę Czeską za fragmentację opieki nad najbardziej narażonymi dziećmi. Obszar ten podlega obecnie trzem ministerstwom - Pracy i Spraw Socjalnych, Edukacji oraz Zdrowia. Zdaniem Marksovej, polityka w tym względzie zostanie ujednolicona w ramach jej resortu.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before anyone else!

You can follow what we are doing for your rights!

You will know about our achivements!

Show me a sample!