ICCL z zadowoleniem przyjęła decyzję o legalizacji aborcji w Irlandii. Wraz z naszymi członkami i sympatykami prowadziliśmy kampanie poświęcone tej kwestii od momentu założenia organizacji w 1976 r. i cieszymy się, że kobiety w Irlandii będą miały dostęp do usług medycznych w zakresie zdrowia reprodukcyjnego.

Pozostałe przeszkody

Wciąż istnieje jednak wiele barier w dostępie do takich usług. Jednej z kobiet odmówiono aborcji pomimo stwierdzenia śmiertelnej wady płodu. Aborcja po dwunastym tygodniu ciąży jest dostępna tylko w przypadku "poważnego" zagrożenia dla zdrowia kobiety, chociaż nowe prawo nie określa konkretnej definicji tego pojęcia. Kobiety żyjące w dalszych częściach kraju mają problem z obowiązkowym trzydniowym okresem oczekiwania, który wymaga co najmniej dwóch wizyt u specjalisty. Wiele kobiet spotyka się z nękaniem i zastraszaniem ze strony osób protestujących przed ośrodkami medycznymi. Takie sytuacje mogą zniechęcić lub powstrzymać kobiety przed poszukiwaniem potrzebnej opieki.

ICCL popiera zmianę prawodawstwa

Po historycznym głosowaniu na "tak" w referendum ws. legalizacji aborcji, które odbyło się w maju 2018 r., ICCL apeluje teraz o wprowadzenie zmian do proponowanego prawodawstwa. Zaleciliśmy rezygnację z obowiązkowego trzydniowego okresu oczekiwania po pierwszej konsultacji z lekarzem, ponieważ wymóg wzmacnia patriarchalne postrzeganie kobiet jako niezdolnych do podejmowania własnych decyzji i jest niezgodne ze standardami Światowej Organizacji Zdrowia. Obowiązkowy okres oczekiwania może również poważnie wpłynąć na kobiety pozostające w niewłaściwych związkach, mieszkające w odległych rejonach kraju, zależne od innych oraz żyjące w irlandzkich centrach przyjmujących osoby ubiegające się o azyl.

Zasugerowaliśmy również zmianę przepisów dotyczących "poważnego zagrożenia dla zdrowia" oraz przepisu, który kryminalizuje aborcję po 12 tygodniu ciąży. Uważamy, że wymóg, aby lekarze poświadczali, że ryzyko kontynuacji ciąży jest "poważne" w połączeniu z drakońską karą za aborcje wykonywane wbrew obowiązującym przepisom, zniechęci lekarzy i będzie szkodliwy dla kobiet.

Jeśli rząd nie zalegalizuje aborcji po 12 tygodniu ciąży, wiele kobiet może umrzeć

Przewidujemy, że brak dekryminalizacji aborcji i fakt, że lekarze nadal będą musieli zmagać się z definicją "poważnego zagrożenia dla zdrowia" zanim będą mogli interweniować w celu ochrony zdrowia i życia kobiety po 12 tygodniu ciąży, będą miały poważne konsekwencje. W przeszłości doprowadziło to do śmierci wielu kobiet, w tym Savity Hallapannavar.

Bezpieczne strefy mają zapobiegać zastraszaniu kobiet

Ponadto obserwując przypadki zastraszania kobiet w postaci protestów organizowanych przed przychodniami w Galway i innych częściach kraju, ICCL wezwała Ministra Zdrowia, Simona Harrisa, do ustanowienia tzw. bezpiecznych stref* wokół klinik aborcyjnych.

ICCL przywiązuje dużą wagę do poszanowania prawa do pokojowego protestu. Jednakże prawo do protestu nie jest absolutne i nie obejmuje prawa do zastraszania, nękania lub uniemożliwiania kobietom dostępu do opieki zdrowotnej, w tym do usług aborcyjnych. Takie protesty są skierowane przeciwko kobietom i mają je powstrzymać przed skorzystaniem z usług zdrowotnych. Międzynarodowe umowy, a także krajowa konstytucja zobowiązują irlandzki rząd do ochrony prawa do prywatności, a także do dbania o możliwość dostępu do opieki zdrowotnej. Władze powinny dbać o to, żeby pracownicy służby zdrowia pracujący w takich placówkach mogli wykonywać swoją pracę w bezpiecznym środowisku.

Zgodnie z ustawodawstwem dotyczącym praw człowieka, prawo do protestu może być zakłócane jedynie w szczególnych okolicznościach, w tym w celu ochrony praw i wolności innych osób. Ochrona prawa do opieki zdrowotnej i prawa do prywatności jest uzasadnioną podstawą do ingerencji w prawo do protestu, o ile podejmowane środki są przewidziane prawem i należy je uznać za konieczne i proporcjonalne.

ICCL czeka na wprowadzenie przepisów dotyczących ochrony praw indywidualnych

Obowiązujące w prawie irlandzkim przepisy dotyczące reagowania na protestujących, którzy zastraszają i nękają inne osoby, nie zapewniają odpowiedniej ochrony osobom starającym się uzyskać dostęp do usług aborcyjnych, ponieważ zależą od uprawnień uznaniowych funkcjonariuszy policji.

W przypadku pojawienia się dowodów na potwierdzenie zorganizowanej ingerencji w prawa indywidualne, takie jak prawo dostępu do opieki zdrowotnej, może okazać się konieczne wprowadzenie ogólnych środków ochrony indywidualnych pacjentów i pracowników służby zdrowia. Utworzenie tzw. bezpiecznych stref, które uniemożliwią zastraszanie kobiet przebywających w placówkach opieki zdrowotnej, mogłoby pomóc w ochronie prawa jednostek do prywatności i prawa dostępu do opieki zdrowotnej. ICCL z niecierpliwością oczekuje na publikację aktów prawodawczych w tej dziedzinie, które poddamy dokładnej analizie, aby zapewnić, że każdy wniosek uwzględnia zasadę proporcjonalności oraz równowagi praw i interesów.

*Rozwiązanie w postaci stref zamkniętych zastosowano w innych przypadkach, aby zapewnić możliwość proporcjonalnej i koniecznej ingerencji w prawo do protestu. Máiréad Enright z Lawyers4Choice opracował szczegółową analizę legalności takich stref oraz przedstawił, w jaki sposób mogą być one przewidziane w irlandzkim prawie: https://lawyers4choice.ie/2019/01/05/a-note-on-exc...