Nowe technologie i prawa człowieka

​Zwycięstwo wolnej prasy na Węgrzech

Europejski Trybunał Praw Człowieka stanął w obronie wolności prasy: niezależni dziennikarze, którym zabroniono wstępu do gmachu parlamentu wygrali sprawę przeciwko węgierskiemu rządowi.

by Eva Simon

W przełomowym dla ochrony wolności prasy w UE wyroku, Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że dziennikarze mają prawo do swobodnego przekazywania informacji z budynku węgierskiego parlamentu. Od 2016 r. organizacja Liberties wspierała Węgierską Unię Wolności Obywatelskich (HCLU), swoją organizację członkowską, zbierając i przesyłając dane z 18 państw członkowskich UE.

W 2016 r. wielu węgierskich dziennikarzy otrzymało pisma od głównego rzecznika prasowego węgierskiego parlamentu, w których informowano o zawieszeniu akredytacji dla dziennikarzy. Dziennikarzom zakazano wstępu do budynku parlamentu na czas nieokreślony, ponieważ wcześniej odmówili opuszczenia niektórych pomieszczeń, w których nie wolno im było nagrywać. Dziennikarze znaleźli się we wspomnianych pomieszczeniach, ponieważ nie byli w stanie zbliżyć się do posłów i zadać im pytań w wyznaczonym do tego miejscu. Węgierska Unia Wolności Obywatelskich, członek Liberties, reprezentowała sześciu dziennikarzy podczas sprawy wniesionej do sądu w związku z wykluczeniem.

Od 2010 r. węgierski rząd podjął szereg środków mających na celu kontrolowanie mediów. Władze przejęły publicznego nadawcę, za pośrednictwem partnerów biznesowych przechwyciły prywatne media i wywierały presję finansową grożąc nałożeniem grzywny lub wycofaniem dotacji publicznych. W związku z tym niewiele niezależnych mediów było w stanie publikować artykuły krytyczne wobec władzy. Rząd nadal szuka sposobów zdyskredytowania i uciszenia niezależnych dziennikarzy, na przykład uniemożliwiając im wstęp do budynku parlamentu.

Wolność prasy jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania demokracji. Parlament jest wyjątkowym i kluczowym miejscem w naszym demokratycznym społeczeństwie: miejscem debaty politycznej. Nie ma wątpliwości, że w najwyższym interesie społeczeństwa leży dostęp dziennikarzy do pomieszczeń parlamentarnych. Jeśli prasa nie będzie mogła wejść do gmachu parlamentu i bezpośrednio oraz regularnie kontaktować się z członkami parlamentu, dziennikarze nie będą w stanie ułatwić świadomej debaty publicznej na wszystkie tematy będące przedmiotem zainteresowania publicznego. Należy zatem umożliwić dziennikarzom bezpośrednie uzyskiwanie informacji na podstawie ich osobistych doświadczeń i udziału w wydarzeniach odbywających się w różnych pomieszczeniach i komisjach parlamentu. Prawo dziennikarzy do wykonywania zawodu w budynku parlamentu powinno być ograniczane tylko wtedy, gdy istnieje ku temu ważny powód.

Aby pomóc Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka w podjęciu decyzji, organizacja Liberties, przy wsparciu swoich organizacji członkowskich, przedstawiła argumentację prawną składając w sprawie interwencję strony trzeciej (amicus curiae [pdf). Argumentowaliśmy, że zawieszenie akredytacji, brak możliwości odwołania się oraz uzasadnienie przedstawione przez władze stanowiło naruszenie art. 10 Konwencji. Nasza interwencja była częściowo oparta na badaniach określających prawa dziennikarzy w dostępie do gmachów parlamentów narodowych. Zebraliśmy informacje o sytuacji w następujących krajach: Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Finlandia, Francja, Niemcy, Węgry, Irlandia, Włochy, Litwa, Holandia, Norwegia, Polska, Rumunia, Szwecja, Szwajcaria i Wielka Brytania. Badania pokazują, że wykluczenie dziennikarzy na Węgrzech jest środkiem niezwykłym i nieproporcjonalnym.

W opublikowanym dziś wyroku powtórzono argumenty przedstawione przez Liberties.

Analizę decyzji ETPC można znaleźć tutaj.

Opinię przyjaciela sądu można pobrać tutaj.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!