Monitoring UE

​Praworządność w Polsce: Komisja Europejska uruchomi art. 7 traktatu UE

​Komisja Europejska zdecydowała się na podjęcie kolejnego kroku w postępowaniu w sprawie naruszenia zasad praworządności przeciwko Polsce, aby bronić niezależności systemu sądownictwa.

by LibertiesEU

Biorąc pod uwagę wyraźne ryzyko poważnego naruszenia praworządności w Polsce, w środę Komisja Europejska uruchomiła art. 7 traktatu UE, wydała czwartą rekomendację w zakresie praworządności oraz wezwała rząd w Warszawie do podjęcia dalszego dialogu.

Coraz większe obawy KE

Decyzja opiera się na art. 7 ust.1 traktatu UE, co oznacza że Rada UE stwierdziła wyraźne ryzyko poważnego naruszenia unijnych wartości.

Wiceprzewodniczący KE Frans Timmermans powiedział: "Niestety nasze obawy się pogłębiły. W ciągu ostatnich dwóch lat polskie władze przyjęły ponad 13 ustaw naruszających całą strukturę systemu wymiaru sprawiedliwości."

Komisja wydała czwarte zalecenie w sprawie praworządności, w którym wyraźnie określiła, jakie działania może jeszcze podjąć Polska, aby zaradzić obecnej sytuacji.

Timmermans kilkakrotnie podkreślał, że pomimo wcześniejszych, nieudanych prób znalezienia wspólnego stanowiska, KE w każdej chwili jest gotowa na dalszy dialog z polskim rządem.

Komisja postanowiła również skierować do Trybunału Sprawiedliwości UE sprawę przeciwko Polsce w związku z ustawą o sądach powszechnych.

Co więcej, KE zgodziła się z analizą prawną, w której stwierdzono, że reformy polskiego rządu pozwalają mu w znacznym stopniu ingerować w system sądownictwa. Wspólną cechą tych zmian jest fakt, że władza wykonawcza i władza ustawodawcza systematycznie zyskują możliwość politycznego ingerowania w skład, uprawnienia, administrację i funkcjonowanie władzy sądowniczej.

Cztery kroki KE

Timmermans wyraził swoje rozczarowanie, mówiąc: "po dwóch latach próby nawiązania dialogu, oczywiście jesteśmy sfrustrowani, że nie udało nam się osiągnąć tego, co planowaliśmy i dlatego teraz zachęcamy Radę i Parlament, aby udzielili nam wsparcia."

Organ wykonawczy UE dał Polsce trzy miesiące na wprowadzenie zaleceń. Jeśli polskie władze wdrożą zalecane działania w określonym terminie, organy UE mogą ponownie rozważyć uzasadniony wniosek.

Władze polskie powinny:

  • Nie stosować obniżonego wieku emerytalnego wobec obecnych sędziów
  • Znieść swobodę decyzyjną Prezydenta odnośnie do przedłużania kadencji sędziów Sądu Najwyższego
  • Wyeliminować nowe uregulowania dotyczące wieku emerytalnego sędziów, w tym swobody decyzyjnej Ministra Sprawiedliwości
  • Przywrócić niezależność i legitymację Trybunału Konstytucyjnego

Artykuł 7

Bezprecedensowy ruch organu wykonawczego UE został podjęty przez kolegium komisarzy, w oparciu o założenie, że polski rząd złamał wspólne zasady dotyczące praw człowieka i demokratycznych wartości Unii Europejskiej.

W oparciu o art. 7 traktatu UE, KE może powoływać się na procedurę w przypadku "wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia" wartości UE.

Postępowanie może ostatecznie doprowadzić do utraty przez Polskę prawa do głosowania w Radzie UE, a nawet pozbawić kraj miliardów euro płynących z unijnych funduszy.

Jednak ponieważ do uruchomienia art. 7 potrzeba większości czterech piątych, państwa członkowskie UE sprzymierzone z Polską, w szczególności Węgry, mogą zablokować decyzję w Radzie UE.

“Decyzja została już podjęta”

Polski rząd był wielokrotnie i zdecydowanie potępiany za reformy systemu sądownictwa, które ograniczają niezależność sędziów i pozwalają politykom na zwalnianie i zatrudnianie nowych sędziów.

Prawo i Sprawiedliwość broniła reform, mówiąc, że są one potrzebne, aby sądownictwo stało się bardziej skuteczne i demokratyczne.

W ubiegłym tygodniu nowy premier, Mateusz Morawiecki, po opuszczeniu szczytu UE przed jego zakończeniem, powiedział prasie, że "decyzja została już podjęta", a jego rząd pozostanie na kursie kolizyjnym z UE.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!