Monitoring UE

Wyroki Trybunału Konstytucyjnego dotyczące wymiaru sprawiedliwości w Polsce

Polski Trybunał Konstytucyjny wydał 24 października dwa wyroki dotyczące wymiaru sprawiedliwości.

by Polish Helsinki Foundation for Human Rights

Dotyczyły one powoływania Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego oraz szeregu przepisów ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, w tym tych, które dopuściły do orzekania w TK osoby wybrane na już obsadzone stanowiska sędziowskie.

Pierwszy prezes Sądu Najwyższego

Pierwszy z nich dotyczył przepisów, na podstawie których wybierani byli Pierwsi Prezesi Sądu Najwyższego od 2003 r. Trybunał uznał między innymi, że Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego nie może określać trybu wyboru pierwszego prezesa w uchwale, bo ta procedura powinna być uregulowana w ustawie.

Skład sędziowski Trybunału Konstytucyjnego

Drugie orzeczenie dotyczyło oceny zgodności z Konstytucją dopuszczenia do orzekania w Trybunale Konstytucyjnym osób wybranych na poprawnie obsadzone stanowiska sędziów. Wyrok dotyczy trzech ustaw o TK z listopada i grudnia 2016 r., które zostały zakwestionowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Zastrzeżenia dotyczyły przepisu pozwalającego osobie pełniącej obowiązki prezesa TK (wówczas była to sędzia Julia Przyłębska, obecna prezes TK) przydzielenie spraw sędziom Trybunału, którzy złożyli ślubowanie wobec prezydenta. Przepisy te objęły także osoby wybrane na już obsadzone wcześniej stanowiska sędziów TK.

Sprawę rozpoznawali sędziowie, których bezpośrednio dotyczył jeden z zaskarżonych przepisów. Nie sposób pogodzić takiego działania z podstawowymi zasadami prawa, a w szczególności regułą, że nikt nie może być sędzią we własnej sprawie.

Zwolnienia z Biura Trybunału Konstytucyjnego

Wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich wzbudziły także regulacje pozwalające na arbitralne zwolnienie dotychczasowych pracowników Biura Trybunału, zgodnie z którymi będą musieli odejść z pracy do końca 2017 r., o ile nie dostaną propozycji przejścia do nowych struktur zastępujących dotychczasowe Biuro.

Co więcej, również samo rozstrzygnięcie Trybunału budzi zastrzeżenia. Trybunał uznał bowiem, że regulacje pozwalające na arbitralne zwalnianie ludzi z pracy, w tym nawet osoby szczególnie chronione, (jak kobiety w ciąży) są zgodne z Konstytucją. Nie sposób zaakceptować również poglądu, który uznaje za zgodny z Konstytucją przepis pozwalający na wybiórcze publikowanie orzeczeń TK, czy też dopuszczenie do orzekania w TK osób, które zostały wybrane na już zajęte miejsca. Takie działanie Trybunału podkopuje fundamenty państwa prawa.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!