Nowe technologie i prawa człowieka

Obrońcy wolności słowa wzywają ustawodawców UE do głosowania PRZECIW zautomatyzowanej cenzurze online

UE rozważa wprowadzenie nowych przepisów, które mogą poważnie zagrozić wolności słowa. Ponad 60 organizacji zajmujących się prawami człowieka i dziennikarzy opublikowało list otwarty do wszystkich europosłów, wzywając ich do odrzucenia wniosku.

by LibertiesEU
Youtube2 copy@2x

Rozporządzenie, które po przegłosowaniu objęłoby całą UE, zachęca platformy internetowe do korzystania z automatycznych narzędzi, takich jak filtry przesyłania, do usuwania treści uznawanych za „terrorystyczne”. Automatyczne systemy nie są w stanie odróżnić parodii, satyry, materiałów edukacyjnych od faktycznych treści terrorystycznych. Istnieje zatem duże prawdopodobieństwo, że treści informacyjne i dokumentalne stanowiące dowody zbrodni wojennych lub prześladowania mniejszości zostaną usunięte przez automatyczne narzędzia, co poważnie zaszkodzi naszej swobodzie dostępu do informacji i wolności wyrażania opinii.

Najbardziej niepokojące jest to, że każdy kraj UE może w ciągu godziny wydać nakaz usunięcia treści internetowych przechowywanych w dowolnym miejscu w UE, bez żadnych wcześniejszych weryfikacji ani kontroli sądowej. A to z kolei mogłoby dać możliwość autorytarnym reżimom, takim jak te funkcjonujące w Polsce i na Węgrzech, do uciszania głosów krytyki również za granicami ich państw, poprzez wydawanie nakazów usuwania treści, skutecznie i znacznie rozszerzając ich jurysdykcję. Ponieważ reakcja na taki nakaz musi nastąpić w ciągu godziny, platformy internetowe nie będą miały innego wyjścia, jak tylko zastosować się do tych nakazów, aby uniknąć narzuconych konsekwencji finansowych lub problemów prawnych. Rozporządzenie nie wpływa również na rozstrzygnięcie sporów między krajami UE co do tego, co stanowi terroryzm, co ironię, sztukę lub reportaże dziennikarskie.


Podczas sesji plenarnej w dniach 26-29 kwietnia w Strasburgu europosłowie będą musieli głosować nad przyjęciem lub odrzuceniem rozporządzenia w sprawie zapobiegania rozpowszechniania treści terrorystycznych w internecie. Nasza koalicja apeluje do Parlamentu Europejskiego o odrzucenie wniosku, ponieważ stwarza on poważne zagrożenia dla wolności słowa i opinii, wolności dostępu do informacji, prawa do prywatności i praworządności. Ponadto stworzy niebezpieczny precedens dla wszelkich przyszłych przepisów UE regulujących zasady funkcjonowania sieci internetowej, zniekształcając ramy egzekwowania prawa pod pretekstem wzmocnienia jednolitego rynku cyfrowego. Proponowane rozporządzenie w obecnej formie nie powinno zostać przyjęte w świetle obowiązującego prawa UE.

List wysłany do europosłów brzmi następująco.

Pobierz wersję językową: Holenderski. Angielski. Francuski. Niemecki. Włoski. Polski. Rumuński. Hiszpański. Szwedzki.



Szanowny Europośle/Europosłanko,

W tym liście chcemy podzielić się naszymi obawami dotyczącymi rozporządzenia Unii Europejskiej w sprawie zapobiegania rozpowszechniania treści o charakterze terrorystycznym w internecie. Wzywamy Posłów Parlamentu Europejskiego, aby głosowali przeciwko przyjęciu wniosku.

My, niżej podpisane organizacje działające na rzecz praw człowieka, stowarzyszenia dziennikarzy i śledczych, od 2018 nieustannie ostrzegamy przed poważnymi zagrożeniami podstawowych praw i wolności we wspomnianym wniosku legislacyjnym; zwłaszcza w odniesieniu do wolności słowa i opinii, swobodnego dostępu do informacj, prawa do prywatności i praworządności.

Dzięki pracy zespołu negocjacyjnego Parlamentu Europejskiego, rozszerzonej debacie i zaangażowaniu społeczeństwa obywatelskiego, szereg problematycznych kwestii dotyczących wniosku został poruszony podczas trójstronnych rozmów między Parlamentem Europejskim, a Radą Unii Europejskiej.

Jednak mimo postanowień ostatnich negocjacji trójstronnych, ostateczny tekst rozporządzenia nadal proponuje niebezpieczne środki, które ostatecznie osłabią ochronę praw podstawowych w UE. Jeśli wniosek zostanie przyjęty w obecnej formie, może również powstać niebezpieczny precedens co do metod i zakresu kontroli treści online na całym świecie.

Proponowane rozporządzenie zostanie poddane pod ostateczne głosowanie na posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego w kwietniu 2021 r. Wzywamy wszystkich Europosłów I Europosłanki do głosowania przeciwko przyjęciu wniosku z następujących powodów:

  1. Wniosek zachęca platformy online do stosowania narzędzi automatycznej moderacji treści, takich jak filtry przesyłania

Wniosek narzuca na dostawców krótki termin na usunięcie treści uważanych za terrorystyczne, przez co platformy internetowe zachęcone będą do wdrożenia w tym celu automatycznych narzędzi do moderowania treści, takich jak filtry przesyłania. Obecne praktyki kontroli treści online charakteryzują się zupełnym brakiem przejrzystości i niedokładnością wynikającą z automatycznego systemu podejmowania decyzji. Zautomatyzowane narzędzia nie są w stanie efektywnie odróżniać celu publikowanych treści. Dla automatycznych systemów moderacji nie ma różnicy między aktywizmem, przeciwstawianiem się czy satyrą na temat terroryzmu, a treściami uznawanymi za właściwe akty terroryzmu lub go propagujące. Dlatego dodatkowa automatyzacja ostatecznie doprowadzi do usunięcia treści legalnych, takich jak publikacje o celach informacyjnych i treści ujawniające dyskryminacje mniejszości i grup społecznych pozbawionych swojej reprezentacji medialnej. Jak ujawniły archiwa syryjskie i jemeńskie, platformy już teraz usuwają ogromne ilości treści dokumentujących przemoc w strefach działań wojennych przesyłanych przez ocalałych, cywili lub dziennikarzy, co utrudnia egzekwowanie odpowiedzialności. Proponowane rozporządzenie, w którym brakuje przemyślanych zabezpieczeń zapobiegających takim praktykom w przypadku używania narzędzi automatycznych, może tylko wzmocnić te tendencje. Filtry wysyłania mogą dodatkowo niekorzystnie wpływać na funkcjonowanie sieci internetowej, zwłaszcza w odniesieniu do jej otwartej architektury i współdziałających segmentów konstrukcyjnych.

  1. Wniosek zezwoli na działanie poza niezależnym nadzorem sądowym

We wniosku wzywa się państwa członkowskie do wyznaczenia, według własnego uznania, „właściwych organów krajowych”, którym powierzy się uprawnienia do wdrożenia środków działania, w szczególności wydawania nakazów usunięcia treści. Nawet jeśli we wniosku stwierdza się, że organy te muszą być obiektywne, niedyskryminujące i działać z poszanowaniem prawa, to jednak uważamy, że tylko sądy lub niezależne organy administracyjne podlegające kontroli sądowej powinny mieć uprawnienia do wydawania nakazów usunięcia treści. Brak nadzoru sądowego stanowi poważne zagrożenie dla wolności słowa, zgromadzeń, zrzeszania się, religii i dostępu do informacji. Podważa również postanowienia Karty praw podstawowych, która chroni wolność otrzymywania i rozpowszechniania informacji oraz stanowi, że zgodne z prawem wypowiedzi są chronione i mogą być ograniczone tylko przez sąd, po rozpatrzeniu sprawy i na uzasadniony prawnie wniosek.

  1. Jurysdykcja władz państw członkowskich sięgnie poza granice krajów bez wcześniejszej weryfikacji

Zgodnie z ustaleniami wynikającymi z dyskusji trójstronnych każdy wyznaczony organ będzie miał prawo nakazać usunięcie treści online przechowywanych w dowolnym miejscu w UE w ciągu jednej godziny. Oznacza to, że każde państwo członkowskie może rozszerzyć swoją jurysdykcję wykonawczą poza swoje terytorium bez uprzedniej kontroli sądowej i bez rozważenia praw obywatelskich w danych krajach. W świetle poważnych zagrożeń dla praworządności, istniejących w niektórych państwach członkowskich UE, wzajemne zaufanie, które stanowi podstawę europejskiej współpracy sądowej, może zostać poważnie nadszarpnięte. Ponadto proponowana w obecnej treści wniosku procedura minimalnego powiadomienia i weryfikacji przez państwo poszkodowane nie zawiera wystarczających zabezpieczeń przed przekroczeniem zasięgu i nadużyciem władzy, a także nie pozwoli na rozwiązanie sporów między państwami członkowskimi na temat tego, co stanowi terroryzm, ironię, sztukę czy dziennikarski reportaż.

Wzywamy Parlament Europejski do odrzucenia wniosku, ponieważ stwarza on poważne zagrożenia dla wolności wypowiedzi i opinii, wolności dostępu do informacji, prawa do prywatności i praworządności. Ponadto, propozycja ta może stworzyć niebezpieczny precedens dla wszelkich przyszłych przepisów UE regulujących zasady funkcjonowania treści cyfrowych, zniekształcając środki egzekwowania prawa pod pretekstem ustabilizowania jednolitego rynku cyfrowego. Dlatego poddawane pod głosowanie rozporządzenie w kwestii przeciwdziałania rozpowszechnianiu treści terrorystycznych w internecie w obecnej formie nie powinno zostać przyjęte w świetle obowiązującego prawa UE.


Access Now, International

Amnesty International

Antigone, Italian

ARTICLE 19, International

Asociația pentru Tehnologie și Internet (ApTI), Romania

Association of European Journalists (AEJ), Belgium

Bits of Freedom, the Netherlands

Bulgarian Helsinki Committee, Bulgaria

Centre for Democracy & Technology (CDT), International

Chaos Computer Club (CCC), Germany

Civil Liberties Union for Europe (Liberties), International

Comité de Vigilance en matière de Lutte contre le Terrorisme (Comité T), Belgium

Committee to Protect Journalists (CPJ), International

Communia, International

Digitalcourage, Germany

Digitale Gesellschaft, Germany

Digital Rights Ireland, Ireland

Državljan D, Slovenia

Electronic Frontier Finland (Effi), Finland

Electronic Frontier Foundation (EFF), USA

Elektroniks Forpost Norge (EFN), Norway

Entropia e.V., Germany

epicenter.works, Austria

European Digital Rights (EDRi), International

European Federation of Journalists (EFJ), International

Fitug e.V., Germany

Föreningen för digitala fri- och rättigheter (DFRI), Sweden

Freemuse, International

Global Forum for Media Development (GFMD), International

Global Voices, International

Helsinki Foundation for Human Rights, Poland

Hermes Center, Italy

Homo Digitalis, Greece

Human Rights Monitoring Institute, Lithuania

Human Rights Watch, International

International Commission of Jurists, International

Internationale Liga für Menschenrechte, Germany

International Federation for Human Rights (FIDH), International

Internet Governance Project, School of Public Policy at the Georgia Institute of Technology

Internet Society, International

IT Political Association of Denmark (IT-Pol), Denmark

Irish Council for Civil Liberties, Ireland

La Quadrature Du Net (LQDN), France

Latvian Human Rights Committee, Latvia

Liga voor de Rechten van de Mens, the Netherlands

Liga voor Mensenrechten, Belgium

Ligue des Droits de l’Homme, France

Ligue des Droit Humains, Belgium

Mnemonic, International

Open Technology Institute, USA

Panoptykon Foundation, Poland

Ranking Digital Rights, USA

Reporters Without Borders (RSF), International

Rights International Spain, Spain

Statewatch, the United Kingdom

Vrijschrift.org, The Netherlands

Wikimedia Deutschland, Germany

Wikimedia France, France

WITNESS, International

Xnet, Spain

7amleh - The Arab Center for the Advancement of Social Media, Palestine

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!