Nowe technologie i prawa człowieka

​Podręczniki szkolne utrwalają stereotypy związane z płcią

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Litwy wraz z zespołem ekspertów dokonało przeglądu 32 podręczników dla uczniów klas 6 i 7 i potwierdziło, że materiały popularyzują wśród dzieci stereotypy związane z płcią.

by Human Rights Monitoring Institute

Większość stereotypów można znaleźć w podręcznikach o wychowaniu moralnym

Chociaż tradycyjne stereotypy dotyczące płci można znaleźć w podręcznikach do wszystkich przedmiotów, najbardziej wyraźny kontrast między płciami odnotowano w podręczniku dotyczącym wiary katolickiej. W tej książce chłopcy w każdym wieku byli prawie zawsze w centrum uwagi i odgrywali główne role.

W raporcie zauważono, że mężczyźni pełnią różne role: uprawiają sport, interesują się różnymi rzeczami, nie przestrzegają zasad, udzielają porad, podróżują i zachowują się honorowo. W podręcznikach do etyki męskie postacie częściej angażują się w działalność publiczną.

Kobiety częściej odgrywają role drugoplanowe i towarzyszą głównym bohaterom, którymi są mężczyźni. Często zapewniają opiekę i pocieszają, a główne postacie kobiece pojawiają się w mniej niż jednej na pięć historii. Oto cytaty z podręczników, które zostały wyróżnione w raporcie:

"Mężczyzna musi wiedzieć, jak się bronić. Mężczyzna musi odpowiadać za swoje czyny".

"Aliukas, nie bądź na mnie zły, bądź mężczyzną – nie płacz" – mówię mu, wiedząc doskonale, że go zraniłem".

"To, czego najbardziej pragnę, to to, żeby (samochód) był biały, a cała klasa widziała, jak siedzę jak księżniczka w samochodzie mojego taty <…>"

Podręczniki do geografii i historii podkreślają osiągnięcia mężczyzn

Patrząc na materiały do lekcji geografii, stało się jasne, że są one całkowicie zdominowane przez osiągnięcia mężczyzn. W podręcznikach do historii podczas wymieniania postaci historycznych zwykle pomija się kobiety. Może to dawać fałszywe wrażenie, że kobiety w ogóle nie miały wkładu w historię.

Stwierdzono również, że pomimo pewnych pozytywnych wyjątków, podręczniki często wymieniają kobiety bez podawania ich nazwisk, w efekcie je depersonalizując.

W żadnym z badanych materiałów dydaktycznych nie wspomniano o osobach LGBT+, zarówno pod względem osiągnięć tej społeczności, jak i szerszej ewolucji ruchu na rzecz praw obywatelskich.

Jak stwierdzono w sekcji zaleceń, „ aby uczniowie mieli dostęp do wysokiej jakości materiałów dydaktycznych opartych na prawach człowieka, ważne jest, aby decydenci i osoby odpowiedzialne za politykę edukacyjną uznali równość płci za podstawową zasadę o najwyższym priorytecie i opracowali spójną strategię jej wdrażania”.

Dowiedz się więcej tutaj:

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!