Organizacja praw człowieka Civil Liberties Union dor Europe z siedzibą w Berlinie popiera treść otwartego listu przesłanego do komisarz Vera Jourovej, dyrektora generalnego Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) Ville Itälä, unijnej rzeczniczki praw obywatelskich Emily O'Reilly oraz węgierskich organów nadzoru Atlatszo, K-Monitor i Węgierskiej Unii Swobód Obywatelskich (TASZ). Trybunał UE nakazał OLAF natychmiastowe i jawne podjęcie dochodzenia w kwestii nadużyć finansowych zięcia Viktora Orbana. W liście wzywa się Komisję i OLAF, by nie rozpoczynały prawnej walki w celu odwoływania się od tej decyzji Trybunału UE, a aby przeciwnie - spróbowały poprzez zaistniałą sytuację poprawić swoją politykę dostępu do dokumentów.
Sprawa trafiła do Trybunału Europejskiego na podstawie wniosku o dostęp do dokumentów złożonego przez panią Homoki, mieszkającą w Gyál, mieście w powiecie Peszt w obszarze metropolitalnym Budapesztu, przy wsparciu prawnym Węgierskiej Unii Swobód Obywatelskich. Aktywistka podjęła działanie, aby zwrócić uwagę na projekt infrastruktury oświetlenia ulicznego w Gyál finansowany przez UE, który zamiast poprawić sytuację, jeszcze bardziej pogorszyła widoczność na ulicach miasta. Jak informowaliśmy wcześniej, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych przeprowadził dochodzenie w tej sprawie i w rezultacie wykryto „poważne nieprawidłowości” i „konflikt interesów” w przetargu na projekt, który wygrała spółka będąca w połowie własnością Istvána Tiborcza, zięcia urzędującego premiera Węgier. Rok później węgierskie władze podały do wiadomości publicznej, że nie wykryto żadnych nieprawidłowości, a węgierscy podatnicy musieli ostatecznie uregulować rachunek za projekt w wysokości 13 mld HUF (36,3 mln EUR).
We wrześniu Europejski Sąd wydał orzeczenie dotyczące działań aktywistki i uznał, że OLAF nie miał prawa odmówić udostępnienia raportu. W otwartym liście organizacje społeczeństwa obywatelskiego wzywają Komisję i OLAF do przyjęcia orzeczenia sądu i ujawnienia sprawozdania z zarządzania funduszami europejskimi przy projekcie. W piśmie nawołuje się również do zastosowania lepszym metod promowania i ochrony informacji interesu publicznego zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym.
„Ludzie mają prawo wiedzieć, co dzieje się z ich kontrybucją do środków publicznych. Obywatele mogą mieć pewność, że ich wkład jest wykorzystywany w sposób odpowiedzialny i w słusznym celu tylko wtedy, gdy mają dostęp do informacji o ich wykorzystywaniu. Dotyczy to również wyników dochodzeń, które pokazują nieprawidłowe wykorzystanie i nadużycia funduszy przez polityków.
Rządy prawa mają zapewnić, że zasoby wnoszone przez obywateli są wykorzystywane do finansowania usług społecznych, na których ludzie powinni móc polegać, a nie do wzbogacania się kilku polityków i ich sojuszników. W naszym liście zwracamy się do Komisji, OLAF-u i Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich o zwiększenie możliwości społeczeństwa do uzyskiwania informacji o zagrożeniach praworządności, takich jak korupcja, a tym samym wnosimy o promowanie większej transparentności działań i odpowiedzialności” – powiedziała Linda Ravo, starsza konsultantka ds. rzecznictwa w Civil Liberties Union for Europe.
