Po wizycie Komisji Wolności Obywatelskich Parlamentu Europejskiego na Malcie przewodnicząca delegacji Sophia in 't Veld powiedziała, że członkowie komisji nie byli w stanie sprawdzić, jakie postępy poczyniono w dochodzeniu i czy władze nadal badają różne hipotezy dotyczące tego, kto zlecił morderstwo Daphne Caruany Galizii.

Delegacja spotkała się z wicepremierem Malty Christopherem Fearne, ministrem sprawiedliwości, Owenem Bonnicim i ministrem finansów Edwardem Scicluną oraz z prokuratorem generalnym, szefem wymiaru sprawiedliwości, szefem policji oraz szefem Maltańskiego Urzędu Nadzoru Finansowego i Jednostki Analizy Finansowej. Komisja wymieniła także poglądy z dziennikarzami i przedstawicielami Projektu Daphne oraz z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się kwestią praworządności i walką z korupcją.

Skandale

W maju 2018 r. Komisja Wolności Obywatelskich PE (LIBE) utworzyła nową grupę roboczą, która ma monitorować sytuację w zakresie praworządności i walki z korupcją w całej Unii Europejskiej. Grupa robocza miała za zadanie skupić się szczególnie na Malcie i Słowacji po tym, jak w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy zamordowano tamtejszych dziennikarzy śledczych.

Mandat grupy roboczej wygasa z końcem grudnia 2018 r. i wtedy też jej członkowie powinni zalecić podjęcie konkretnych działań. Wizyta na Malcie jest drugą tego rodzaju na wyspie i kolejną po wizycie na Słowacji, do której doszło po zabójstwie Jána Kuciaka i jego narzeczonej.

Sophia in 't Veld, precyzując zagadnienia związane z tymi dochodzeniami, zwróciła uwagę na kilka skandali, w tym na domniemaną sprzedaż wiz humanitarnych dla obywateli Libii, pranie pieniędzy za pośrednictwem maltańskich banków lub domniemane zaangażowanie osób w kręgach rządowych w sprawy dotyczące korupcji.

Program o nazwie "Obywatelstwo dla inwestycji", który oferuje maltańskie obywatelstwo inwestorom pochodzącym z krajów spoza UE, chociaż jak podkreśliła in 't Veld, nie jest sam w sobie niezgodny z prawem, może pomagać niepożądanym osobom we wjeździe do UE i umożliwić im podróżowanie bez paszportów w ramach Strefy Schengen.

Więcej niż tylko zabójstwa dziennikarzy

Członkowie komisji LIBE zaznaczają, że w przypadku Malty szczególnie niepokoi bierność organów instytucji dochodzeniowych, nawet w obliczu obciążających dowodów.

"Każdy wskazuje na kogoś innego, więc nie jest jasne, kto inicjuje śledztwo w sprawie podejrzanych działań: policja, sędziowie czy też zwykła skarga obywatela. W związku z tym proponujemy zaproszenie Komisji Weneckiej na Maltę w celu oceny obowiązujących systemów oraz ich zastosowań w praktyce" – czytamy w oświadczeniu PE.

Ponadto eurodeputowani proponują wprowadzenie mechanizmu praworządności w celu ciągłej analizy sytuacji państwa prawa we wszystkich państwach członkowskich.

Następnie posłowie z grupy roboczej przygotują raport na temat swoich wniosków, który zostanie przedstawiony podczas publicznej sesji Komisji Wolności Obywatelskich, a następnie przesłany do Konferencji Przewodniczących PE w celu dokonania przeglądu. Wreszcie, może zostać przygotowany projekt rezolucji, który zostanie poddany pod głosowanie na sesji plenarnej PE nie wcześniej niż w styczniu 2019 r.