Włączenie prawa do sprawiedliwego procesu do konstytucji będzie skuteczne tylko jeśli holenderscy sędziowie będą mogli dokonać kontroli aktów prawnych pod względem ich zgodności z konstytucją. - powiedział Frits Bakker, przewodniczący Rady Sądownictwa.

Rząd proponuje włączenie do konstytucji prawa do sprawiedliwego procesu przed niezależnym i bezstronnym sędzią. Ponadto chce dodać wyrażenie "konstytucja chroni demokrację, praworządność i prawa podstawowe" przed artykułem 1, jako notę do czytelnika.

Proponowane zmiany są odpowiedzią na zalecenia Państwowej Komisji Konstytucyjnej z 2010 r. i nacisk Senatu na wdrożenie zaleceń.

Podstawowe prawa człowieka

Bakker podkreśla, że propozycje będą skuteczne w praktyce tylko, jeśli zostanie zniesiony zakaz sądowej kontroli konstytucyjności prawa. Holandia jest jednym z nielicznych demokratycznych państw na świecie, w których sędziowie są w tym zakresie ograniczeni.

Konstytucja określa podstawowe prawa człowieka, takie jak prawo do wolności słowa, wolności wyznania i prawo do życia. Sędziowie w Holandii mogą jedynie zbadać, czy prawo jest zgodne z traktatami międzynarodowymi.

Bez gwarancji

Według Bakkera, zezwalając sędziom na kontrolę konstytucyjności uda się zapobiec stopniowemu wyeliminowaniu praw obywatelskich przez nowe ustawy.

"Trybunał wielokrotnie zalecał zniesienie zakazu sądowej kontroli konstytucyjności prawa. Sędzia może teraz jedynie skorygować rząd okrężną drogą, odnosząc się do traktatów międzynarodowych, które Holandia ratyfikowała. Traktaty te zawierają takie same prawa podstawowe jak konstytucja, ale nie ma gwarancji, że sporny akt prawny zostanie poprawiony lub odrzucony. Stanie się tak jeśli sędziowie będą mogli dokonać kontroli aktów prawnych pod względem ich zgodności z konstytucją"- twierdzi Bakker.

Żywy dokument

Według Bakkera ważnym efektem ubocznym może być fakt, że konstytucja stałaby się żywym dokumentem, a holenderscy obywatele byliby w stanie bezpośrednio powoływać się na swoje prawa:

"Konstytucja musi być tym, czym jest w wielu krajach: bijącym sercem demokracji".