Członkowie węgierskiego społeczeństwa obywatelskiego, w tym przedstawiciele Węgierskiego Związku Swobód Obywatelskich, Transparency International Hungary oraz K-Monitor, a także kierownik międzynarodowej polityki Sunlight, były pracownik K-Monitora, wzywają Komitet Sterujący OGP do podjęcia działań w ramach nowej polityki i dokładnego zbadania sytuacji na Węgrzech, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zmniejszenie przestrzeni dla społeczeństwa obywatelskiego.

Kampania oszczerstw

W ciągu ostatnich lat na Węgrzech systematycznie osłabiane są rządy prawa, pluralizm, prawa człowieka i rola niezależnych instytucji jako kontroli i przeciwwagi dla władzy. Z punktu widzenia OGP szczególnie problematyczne są działania rządu mające na celu zmniejszenie przestrzeni dla organizacji pozarządowych, by utrudnić im niezależną pracę, krytykę oraz otrzymywanie funduszy z międzynarodowych źródeł.

Od lata 2013 roku, rządowi urzędnicy prowadzą kampanię oszczerstw przeciwko niektórym krajowym niezależnym NGO-som, a wiele z tych zarzutów skierowanych jest do organizacji zajmujących się właśnie transparentnością i prawami człowieka, które najbardziej aktywnie angażowały się w proces Otwartych Rządów na Węgrzech.

Naloty policji

Z biegiem czasu do zarzutów doszły konkretne działania ze strony rządu. Wszczęto postępowanie karne na podstawie wyników rządowego audytu organizacji, będących beneficjentami Funduszu Norweskiego, w tym HCLU, K-Monitor, Transparency International Hungary i wielu innych.

W nalocie policji we wrześniu 2014 roku na dwie z organizacji pozarządowych zajmujących się podziałem dotacji z Funduszu Norweskiego wzięło udział kilkudziesięciu policjantów prewencji. Najprawdopodobniej chciano stworzyć z tego spektakl i zastraszyć społeczeństwo obywatelskie. Następnym krokiem było zawieszenie numerów identyfikacji podatkowej czterem organizacjom pozarządowym zajmującym się Funduszami dla Organizacji Pozarządowych. Jest to jasny sygnał, że węgierski rząd jest gotów administracyjnie utrudniać funkcjonowanie grup społeczeństwa obywatelskiego, krytycznie podchodząc do ich działalności.

Węgierskie NGO-sy, które uczestniczyły w opracowywaniu krajowego Planu Działania OGP wypowiadają się bardzo krytycznie o tym procesie, twierdząc, że nie było w nim miejsca na żadne prawdziwe konsultacje czy znaczące dyskusje pomiędzy rządem a społeczeństwem obywatelskim. Między innymi, koalicja organizacji społeczeństwa obywatelskiego wezwała rząd do zrewidowania przepisów ograniczających dostęp do informacji i transparentność, jednak rząd Węgier jak dotąd nie odpowiedział na te żądania.

Międzynarodowe zaniepokojenie

Zamiast tego, nowo przyjęty plan antykorupcyjny nakłada na liderów NGO-sów obowiązek deklarowania swoich prywatnych aktywów. Ponadto rząd w swojej ostatniej próbie ograniczenia wolności informacji, przyjął ustawę, która zobowiązuje do zwrotu kosztów spowodowanych obsługą wniosków o udzielenie informacji w interesie publicznym. Stawianie nowych barier w dostępie do danych publicznych ogranicza stopień, w jakim to można korzystać z tego podstawowego prawa i jeszcze bardziej utrudnia społeczeństwu obywatelskiemu spełnianie swojej roli watchdoga.

Oprócz skarg ze strony węgierskiego społeczeństwa obywatelskiego, swoje zaniepokojenie atakami na NGO-sy wyraziły publicznie setki wiodących krajowych i międzynarodowych organizacji z całego świata i wezwały rząd Węgier do zaprzestania ataków. Głośnym przykładem były słowa Baracka Obamy, który przywołał Węgry jako kraj, gdzie “społeczeństwo obywatelskie jest coraz bardziej atakowane poprzez niekończące się regulacje i jawne zastraszanie “.

Zalecenia

Ataki na społeczeństwo obywatelskie i porażka rządu we właściwym przeprowadzeniu konsultacji w ramach procesów OGP osiągnęły punkt krytyczny. Sytuacja jest na tyle zła, że zdolność państwa do zaangażowania się w znaczący sposób w procesy OGP stoi pod znakiem zapytania. W świetle tego, członkowie węgierskiego społeczeństwa obywatelskiego zwracają się do Komitetu Sterującego OGP o podjęcie działań w ramach polityki reagowania OGP, by pomóc przywrócić konieczną przestrzeń dla działaczy społeczeństwa obywatelskiego, by mogli oni odgrywać swoją demokratyczną rolę poprzez, między innymi, przyczynianie się do wprowadzania i monitorowania węgierskiego Planu Działania Partnerstwa na rzecz Otwartych Rządów.

List przedstawia szereg zaleceń, które obejmują działania w celu przywrócenia warunków, w jakich krytyka ze strony społeczeństwa obywatelskiego jest brana pod uwagę przez rząd i w których możliwy jest konstruktywny dialog między organami państwa a organizacjami pozarządowymi, które nie są nękane.

Tendencja węgierskiego rządu do coraz częstszego postrzegania członków społeczeństwa obywatelskiego jako wrogów została udokumentowana zarówno w raporcie IMR w sprawie Węgier, jak i w ocenach dokonanych przez niezależne krajowe organizacje typu watchdog.