Nowe technologie i prawa człowieka

Aby wypełnić międzynarodowe zobowiązania, Litwa będzie musiała wprowadzić poprawki do konstytucji

Po koniec czerwca, HRMI przedłożył parlamentowi swoje wnioski w sprawie implementacji decyzji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Komitetu Praw Człowieka w dwóch srawach Pksas przeciwko Litwie.

by Human Rights Monitoring Institute
Trybunał Konstytucyjne Litwy. Flickr.com, na licencji CC

Pod koniec czerwca, Instytut Monitoringu Praw Człowieka przedłożył litewskiemu parlamentowi swoje wnioski dotyczące implementacji wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 6 stycznia 2011 i decyzji Komitetu Praw Człowieka z 25 marca 2014 w sprawie Paksas v. Litwa. Po przeprowadzeniu przez parlament procedury impeachmentu, prezydent Rolandas Paksas został usunięty ze stanowiska za sprzeniewierzenie się przysiędze i naruszenie Konstytucji Republiki Litewskiej. Zgodnie z ostateczną, nie podlegającą odwołaniu, decyzją litewskiego Trybunału Konstytucyjnego, nie wolno mu nigdy zostać prezydentem, członkiem parlamentu, ani sprawować jakiejkolwiek funkcji publicznej, która wymagałaby składania przysięgi przed Narodem.

ETPCz i KPC uznały jednak, że taki zakaz jest sprzeczny z zasadą proporcjonalności i że narusza bierne prawa wyborcze Paksasa.

Mimo, że przedstawione rekomendacje postulowały rewizję państwowego prawa, która pozwoliłaby na nałożenie bardziej proporcjonalnego okresu obowiązywania zakazu, Litwa nie podjęła w tym kierunku żadnych działań. Co więcej, ostatnio pojawia się coraz więcej głosów twierdzących, że decyzje ETPC i KRC stanowią podstawę do rewizji samego wyniku procesu impeachmentu.

Instytut Monitoringu Praw Człowieka podkreślił że żadna z instytucji międzynarodowych nie rozważała legalności procedury impeachmentu, nie zdecydowała o winie lub niewinności Paksasa, ani nie podważyła wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który zwracał uwagę na konstytucyjne znaczenie Przysięgi. W związku z tym, absolutny zakaz ubiegania się o stanowisko, wynika w swej istocie z zapisów Konstytucji.

Nie wystarczy, że Litwa dokona prostych zmian w prawie - na przykład w ordynacji wyborów do parlamentu - w celu wypełnienia zobowiązań, ponieważ byłyby one sprzeczne z Konstytucją - najwyższym prawem obowiązującym w państwie. Proponowane unieważnienie decyzji parlamentu z 6 kwietnia 2004, czyli anulowanie impeachmentu również byłoby niezgodne z prawem, ponieważ nie istnieją ku temu przesłanki - fakty ustalone podczas procedury nie uległy zmianie.

HRMI zgodził się z opinią Trybunały Konstytucyjnego, który stwierdził, że jedynym uprawnionym i właściwym sposobem odniesienia się do decyzji ETPC i KPC (przy zachowaniu zobowiązań międzynarodowych) byłoby wprowadzenie do Konstytucji poprawki, polegającej na ustaleniu okresu obowiązywania zakazu pełnienia rzeczonych funkcji i/lub określenie sposobu pozwalającego stwierdzić, czy dana osoba gotowa jest na złożenie przysięgi.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!