Nowe technologie i prawa człowieka

Trybunał w Strasburgu uznał zbrodnie sowieckie na Litwie za ludobójstwo

Europejski Trybunał Praw Człowieka podtrzymał opinię sądów krajowych i orzekł, że litewscy partyzanci odegrali kluczową rolę w ochronie tożsamości narodowej, a ich systematyczną eksterminację przez sowieckich okupantów należy uznać za ludobójstwo.

by Human Rights Monitoring Institute

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) nie znalazł powodu, aby podważyć ustalenia sądów litewskich, które uznały S. Drélingása za winnego zbrodni ludobójstwa.

Drélingas powinien wiedzieć, że partyzanci zostaną zabici

ETPCz odrzucił również argument, że Drėlingas nie mógł zostać skazany za zbrodnię ludobójstwa, ponieważ nie podjął osobiście decyzji o zastosowaniu kary śmierci lub wygnaniu partyzantów. Europejski Trybunał Praw Człowieka podkreślił, że nawet zwykli żołnierze nie powinni ślepo wypełniać rozkazów, które naruszają międzynarodowe prawa człowieka, w szczególności prawo do życia. Jak stwierdziły sądy litewskie, ponieważ S. Drėlingas miał doświadczenie z MGB i KGB, powinien wiedzieć, że partyzanci zostaną zabici.

Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości S. Drėlingas został oskarżony o udział w tajnej operacji schwytania przywódcy litewskiego podziemia antykomunistycznego Adolfasa Ramanauskasa (pseudonim “Vanagas” czyli “Jastrząb”) i jego żony Birutė Mažeikaitė (pseudonim „Vanda”) .

Sąd Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej skazał "Jastrzębia" na karę pozbawienia wolności. W więzieniu mężczyzna był brutalnie przesłuchiwany i torturowany, w wyniku czego został poważnie ranny i ostatecznie skazano go na karę śmierci. Vanda została skazana na zesłanie na Syberię na osiem lat.

Sąd w Strasburgu odrzucił wniosek Drelingi

W swoim wniosku do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka S. Drėlingas powołał się na art. 7 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (brak kary bez podstawy prawnej), argumentując, że pojęcie ludobójstwa, które litewskie sądy zastosowały w jego sprawie, nie było zgodne z prawem międzynarodowym i że sam wyrok skazujący miał moc wsteczną.

ETPC zgodził się jednak z ustaleniami Sądu Najwyższego Litwy, zgodnie z którymi litewscy partyzanci byli “znaczną częścią narodu litewskiego jako narodowej grupy etnicznej”, a represje sowieckie były wymierzone przeciwko znacznej części narodu litewskiego, zdefiniowanego przez cechy narodowe i etniczne. Ta część narodowej grupy etnicznej miała ogromny wpływ na przetrwanie narodu litewskiego i przyczyniła się do ochrony litewskiej tożsamości narodowej, kultury i świadomości narodowej. Próby zniszczenia tej grupy wyraźnie miały zagrozić przetrwaniu narodu litewskiego, co oznacza, że mogą zostać uznane za ludobójstwo w rozumieniu konwencji ONZ przeciwko ludobójstwu.

Posługując się powyższymi argumentami ETPC uznał, że skazanie S. Drėlingasa było uzasadnione i że art. 7 nie został naruszony.

Przeczytaj pełne orzeczenie dotyczące sprawy Drėlingas przeciwko Litwie.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!