Nowe technologie i prawa człowieka

Czy kobieta w ciąży zachowuje status pracownika? Orzeczenie w sprawie C-507/12

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że kobieta, która zaprzestaje pracy lub poszukiwania pracy z uwagi na fizyczne ograniczenia wynikające z zaawansowanej ciąży i okresu poporodowego, zachowuje status „pracownika”.

by Polish Helsinki Foundation for Human Rights

W wyroku z 19 czerwca 2014 roku (sygn. C-507/12) Trybunał odpowiedział na pytanie prejudycjalne wystosowane przez sąd kasacyjny Zjednoczonego Królestwa w związku ze sprawą Jessy Saint Prix. Obywatelka Francji, pracowała w Zjednoczonym Królestwie jako nauczycielka. Będąc w szóstym miesiącu ciąży, zrezygnowała z pracy w przedszkolu z uwagi na fakt, że zajęcie to stało się zbyt forsowne dla kobiety w jej stanie. Podjęła próbę znalezienia innej pracy, ale bezowocnie. Wobec tej sytuacji Jessy Saint Prix złożyła we właściwym urzędzie wniosek o zasiłek dochodowy. Wniosek ten został oddalony, a sprawa miała swój dalszy ciąg przed sądami kolejnych instancji, aż wreszcie Jessy Saint Prix złożyła skargę kasacyjną. Tutaj należy zaznaczyć, że kobieta wróciła do pracy trzy miesiące po urodzeniu dziecka. Sąd kasacyjny zdecydował się zwrócić do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prejudycjalnym, czy ciężarna kobieta, która zaprzestaje tymczasowo pracy ze względu na ciążę powinna być uznana za „pracownika” do celów swobodnego przepływu pracowników ustanowionego w art. 45 TFUE i prawa pobytu przyznanego w art. 7 dyrektywy 2004/38.

W uzasadnieniu Trybunał powołał się na przepisy Dyrektywy 2004/38, zgodnie z którymi obywatel Unii, który nie jest dłużej pracownikiem najemnym lub osobą pracującą na własny rachunek, zachowuje jednak status pracownika w szczególnych sytuacjach, a mianowicie, w przypadku gdy jest okresowo niezdolny do pracy w wyniku choroby lub wypadku, wówczas gdy w niektórych przypadkach pozostaje bez pracy w sposób niezamierzony lub gdy podejmuje na określonych warunkach kształcenie zawodowe. Postanowienia tego aktu prawnego nie przewidują wyraźnie przypadku kobiety znajdującej się w szczególnej sytuacji z uwagi na fizyczne ograniczenia wynikające z zaawansowanej ciąży i okresu poporodowego, ponadto, zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą, ciąża jest fizjologicznym stanem organizmu kobiety i nie ma nic wspólnego z chorobą. Jednakże celowościowa wykładnia przepisów prawa UE dotyczących pracowników skłania do stwierdzenia, że pojęcie „pracownika” powinno być interpretowane rozszerzająco, a katalog przesłanek, po spełnieniu których pracownik migrujący, niepozostający już w stosunku pracy, może jednak dalej korzystać ze wspomnianego statusu, nie ma charakteru zamkniętego. Poza tym prawo zapewnia szczególną ochronę z uwagi na macierzyństwo, a odebranie kobietom ciężarnym, które zaprzestają pracy z uwagi na swój stan, statusu pracownika mogłoby spowodować zniechęcenie do wykonywania przysługującego obywatelom Unii prawa do swobodnego przemieszczania się.

Wobec tego Trybunał stanął na stanowisku, że art. 45 TFUE należy interpretować w ten sposób, że kobieta, która zaprzestaje pracy lub poszukiwania pracy z uwagi na fizyczne ograniczenia wynikające z zaawansowanej ciąży i okresu poporodowego, zachowuje status „pracownika” w rozumieniu tego artykułu, pod warunkiem że powróci do pracy lub znajdzie inną pracę w rozsądnym okresie po urodzeniu dziecka.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!