W kwietniu 2014 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE)stwierdził nieważność dyrektywy w sprawie retencji danych, która ujednolicała ramy czasowe zatrzymywania danych przez dostawców usług internetowych i telekomunikacyjnych i umożliwiała dostęp do tych danych właściwym organom krajowym. Pomimo stwierdzenia nieważności dyrektywy, węgierska ustawa, zezwalająca na retencję danych, wciąż obowiązuje. Węgierski Związek Swobód Obywatelskich (HCLU) wszczyna postępowanie sądowe przeciwko dwóm największym operatorom telekomunikacyjnym w celu zmuszenia węgierskiego Trybunału Konstytucyjnego do uchylenia niezgodnej z prawem ustawy.
Węgierska ustawa o łączności elektronicznej stanowi, że operatorzy są zobowiązani do zatrzymywania przez sześć miesięcy danych telekomunikacyjnych o ruchu sieciowym abonenta lub użytkownika. Co ważne, obowiązek ten dotyczy "tylko" okresu zatrzymywania danych, danych niezbędnych do identyfikacji użytkownika lub abonenta, danych o lokalizacji i o częstotoliwości komunikacji oraz innych danych tego typu, nie dotyczy on jednak samej treści komunikatów. Jednakże, gromadzone dane dostarczają dokładnych wskazówek dotyczących życia prywatnego użytkowników, ich nawyków, miejsca pobytu, relacji społecznych i środowisk, w jakich się obracają. Dlatego też zatrzymywanie danych tego rodzaju stanowi poważną ingerencję w sferę prywatną, a także naruszenie praw podstawowych związanych z ochroną danych osobowych.
Zarówno w prawie europejskim, jak i krajowym, retencja danych jest uzasadniania potrzebą zapobiegania i ścigania poważnych przestępstw i walką z terroryzmem. Jednocześnie, patrząc przez pryzmat orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE, węgierska ustawa regulująca zatrzymywanie danych nie jest zgodna z węgierskimi wymogami konstytucyjnymi w związku z niezachowaniem zasady proporcjonalności. Jednym z najważniejszych argumentów w tym zakresie jest fakt, że zatrzymywane są dane wszystkich jednostek, niezależnie od ich powiązań z poważnymi przestępstwami lub działaniami terrorystycznymi.
Ze względu na reformę prawa węgierskiego, zwłaszcza w zakresie kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, HCLU nie może bezpośrednio wnieść skargi do CC w celu ustalenia, czy przepisy dotyczące obowiązku retencji danych są sprzeczną z węgierską ustawą zasadniczną. Zamiast tego, HCLU jest zmuszone zainicjować długi proces, składający się z następujących etapów:
1. HCLU kieruje do operatorów telekomunikacyjnych pisemne wnioski o usunięcie zatrzymywanych danych
2. Operatorzy telekomunikacyjni na podstawie obowiązujących przepisów prawa węgierskiego odmawiają usunięcia danych
3. HCLU wnosi do sądu pozew przeciwko operatorom telekomunikacyjnym dotyczący odmowy usunięcia danych
4. W trakcie postępowania sądowego, HCLU składa wniosek o zwrócenie się sędziego bezpośrednio do CC: pozytywną stroną tego posunięcia jest fakt, że może ono nastąpić już w trakcie postępowania w pierwszej instancji, a CC jest zobowiązane podjąć decyzję w ściśle określonym terminie (pilnie i nie później niż w ciągu 90 dni)
5. Jeśli sędzia odmówi zwrócenia się do CC, biorąc pod uwagę obecne ustawodawstwo węgierskie, HLCU z pewnością przegra proces, a dane pozostaną nienaruszone
6. Po wniesieniu apelacji, HCLU przegra także w drugiej instancji
7. HCLU wniesie skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, i gdy tylko to postępowanie się zakończy...
8. ....będzie można zwrócić się do CC.
Cały proces może trwać nawet dwa lub trzy lata, od wysłania pierwszego listu do złożenia skargi konstytucyjnej w Trybunałe Konstytucyjnym, który z kolei nie jest związany żadnymi terminami na jej rozpatrzenie. Można przypuszczać, że w międzyczasie zostanie przyjęta nowa regulacja na poziomie unijnym, być może w formie rozporządzenia, które - w przeciwieństwie do dyrektywy - ustali jednolite zasady dla wszystkich państw członkowskich, co z kolei sprawi, że węgierska ustawa będzie musiała zostać uchylona. HCLU jednakże nie chce jedynie czekać na taki rozwój sytuacji.
Rola operatorów komunikacyjnych nie jest oczywista. Ze względu na potrzebę zwrócenia się do CC, HCLU jest zmuszone wszczynać postępowanie sądowe przeciwko dwóm operatorom. Problem leży w obecnej regulacji prawnej, a nie w operatorach telekomunikacyjnych, przetrzymujących ogromne ilości danych - nie z własnej woli, zwłaszcza, że pociąga to za sobą ogromne koszty - ale by spełnić nałożony na nich obowiązek prawny. Najprawdopodobniej, sami operatorzy nie są zachwyceni nałożonym na nich obowiązkiem. Jednocześnie, w odróżnieniu od kilku międzynarodowych przykładów, żaden z operatorów, z którym się kontaktowaliśmy, nie zgodził się na wniesienie wspólnego wniosku do sądu. Dostawcy usług internetowych i telefonii komórkowej oraz przedsiębiorstwa telekomunikacyjne traktują podejścia różnych władz w sposób odmienny:zagadnieniem tym zajmuje się właśnie Electronic Frontier Foundation.
