Każdego roku stowarzyszenie Antigone, członek Liberties, sporządza sprawozdania na temat warunków panujących we włoskich więzieniach. Autorzy raportów podsumowują działalność systemu więziennictwa poprzez analizę danych, statystyk i ustaleń wynikających z bezpośredniej obserwacji więzień. Te ostatnie są dostępne dzięki pracy Obserwatorium Antigone, które od 1998 r. ma zezwolenie na wstęp do wszystkich włoskich więzień.
Nowy śródroczny raport Antigone daje nadzieję na poprawę warunków panujących we włoskich więzieniach. Niemniej jednak w sprawozdaniu podkreślono również, że włoskie władze nie wykorzystały alternatywnych wobec zatrzymania środków, które mogłyby być zarówno tańsze, jak i skuteczniejsze.
Problem przeludnienia
Według raportu śródrocznego z 2018 r., zaprezentowanego niedawno w Rzymie, spada liczba osób, które trafiły do więzienia, a wcześniej nie odbywały kary (24380 w pierwszych miesiącach 2018 r., w porównaniu z 25444 w pierwszej połowie 2017 r.).
Dowodzi to, że działalność przestępcza nie wzrasta, na co wskazują również statystyki dotyczące popełnionych przestępstw. Jednak całkowita liczba więźniów rośnie, nawet jeśli nieznacznie: liczba zatrzymanych wzrosła o około 700 osób w ciągu ostatnich 5 miesięcy.
Według stanu na dzień 30 czerwca 2018 r. we włoskich więzieniach przebywało 58759 osób – czyli o 8,127 więcej niż oficjalna pojemność tych placówek.
Cudzoziemcy nie stwarzają zagrożenia dla bezpieczeństwa
Tak wynika z raportu na temat sytuacji we włoskich więzieniach sporządzonego przez Associazione Antigone, w którym mowa jest również o kwestii cudzoziemców.
W przypadku obcokrajowców nie dochodzi do sytuacji zagrażających bezpieczeństwu. W ciągu ostatnich 10 lat ilość zatrzymań wśród obcokrajowców we Włoszech zmniejszyła się o ponad połowę.
Podczas gdy w 2008 r. wskaźnik zatrzymań (tj. liczba cudzoziemców spośród wszystkich obcokrajowców przebywających we Włoszech) wynosił 0,71%, od 30 czerwca tego roku jest to 0,33%. W porównaniu z 2008 r. liczba zagranicznych więźniów zmniejszyła się w wartościach bezwzględnych.
Takie rezultaty można wyjaśnić zastosowaniem środków przyjętych w celu wspierania integracji cudzoziemców. Normalizacja sytuacji i integracja cudzoziemców ze społeczeństwem znacznie zmniejsza wskaźnik przestępczości.
Przykładem tego może być sytuacja Rumunów: podczas gdy liczba Rumunów mieszkających we Włoszech rośnie, liczba rumuńskich obywateli przebywających w więzieniach zmniejszyła się o ponad 1000 w ciągu zaledwie 5 lat.
Wciąż brakuje alternatyw
W swoim raporcie Associazione Antigone odpowiada również tym, którzy proponują budowę nowych więzień. Budowa instytucji mogącej pomieścić 250 więźniów kosztuje około 35 milionów euro. Alternatywne środki do zatrzymania, które mogą osiągnąć znacznie lepsze wyniki w zmniejszaniu recydywy, są znacznie tańsze.
Obecnie we Włoszech przebywa 28621 osób, które korzystają ze środków alternatywnych do zatrzymania (16554 wykonuje prace społeczne, 11159 przebywa w areszcie domowym, a 908 odbywa karę ograniczenia wolności). Liczba ta mogłaby wzrosnąć nawet do 50 tys., jeżeli zatrzymanie nie byłoby jedynym rozwiązaniem dla osób, które otrzymały karę pozbawienia wolności poniżej trzech lat, a zatem mogą skorzystać ze środków alternatywnych do zatrzymania.
