Tech & Rights

Aangrijpende verhalen vrouwelijke oorlogsslachtoffers Balkan

Rond de 500 vrouwen kwamen begin mei in Sarajevo bijeen om hun persoonlijke verhalen over de oorlogen in Joegoslavië in de jaren '90 met elkaar te delen.

by Danela Žagar
Photo: Michał Huniewicz - flickr/CC content

In het weekend van 8 tot 10 mei heeft de ngo Women's Court in Sarajevo rond de 500 vrouwen uit Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Macedonië, Montenegro, Servië en Slovenië bijeen gebracht. De vrouwen kregen de gelegenheid om hun ervaringen tijdens en na de oorlogen in Joegoslavië in de jaren ’90 met elkaar te delen. Ervaringen die tot op de dag van vandaag hun levens tekenen.

‘‘Ik ben een heldin!’’, zei een van de jonge vrouwen die haar verhaal deed. Als tiener overleefde ze een lange periode van seksueel geweld, verkrachting en marteling in een van de ‘verkrachtingskampen’. Pas na een gewelddadig huwelijk en een scheiding kon ze echt met een schone lei beginnen.

Persoonlijke drama's en verhalen over medemenselijkheid

Het meest aangrijpende van de bijeenkomst was dat de overlevenden en hun getuigenissen in het middelpunt stonden. De vrouwen maakten gebruik van de ruimte die hen werd geboden en zij vertelden hun verhalen met daarin henzelf in de hoofdrol. De rest van de aanwezigen luisterde, toonde solidariteit en applaudisseerde voor hun moed.

‘‘Uiteindelijk heb ik een kant moeten kiezen. Ik voel me één met hen’’, zei een toehorende vrouw. Er kwamen ook veel verhalen aan bod over verzet en medemenselijkheid, over buren en vreemden die elkaar hielpen ondanks de persoonlijke risico’s.

Straffeloosheid komt nog veel voor

Uit de verhalen werd onder meer duidelijk dat bijna geen van de mannen van de vrouwen de oorlog hebben overleefd. De vrouwen werden alleen verantwoordelijk voor de opvoeding en de lichamelijk en geestelijk gezondheid van hun kinderen.

Straffeloosheid blijkt nog altijd veel voor te komen. Verschillende vrouwen gaven aan dat mensen die oorlogsmisdaden hebben begaan nog op vrije voeten zijn en enkele van hen zelfs politieke functies bekleden.

Na iedere groep sprekers werden door deskundigen, waaronder academici en mensenrechtenactivisten, de persoonlijke verhalen in een breder perspectief gezet met analyses over de gebeurtenissen uit de periode van elkaar opvolgende oorlogen.

De bijeenkomst van Women's Court werd bijgewoond door Jelena Causevic en Gordan Bosanac van het Kroatische Centre for Peace Studies. Het tweetal sprak zijn volle steun uit aan de besluiten en aanbevelingen van deze organisatie.