Een groep jongeren die op de stoep van een café staat en een jointje deelt. Sommigen nemen een trekje, anderen niet. Iedereen is wel bekend met dit beeld, uit eigen ervaring, of van de televisie. Wiet is typisch een drugs die je samen met anderen gebruikt en in de beschreven situatie is er bij het delen van wiet natuurlijk geen sprake van handel. Als je in Hongarije echter wordt betrapt en opgepakt door de politie, kan je zomaar worden aangeklaagd voor drugshandel. Dat is tenminste wat Domonkos is overkomen. Deze student uit Boedapest rookte een joint samen met een vriend maar ze hadden pech: door oplettende politieagenten op de fiets werden ze in de boeien geslagen en meegenomen naar het politiebureau. Daar werden ze vele uren vastgehouden, legden ze een bekentenis af en leverden ze een urinemonster in. Domonkos verkeerde in de veronderstelling dat hij er als consument zonder zware straf vanaf zou komen. Dat bleek helaas verkeerd gedacht. Aangezien hij de verantwoordelijkheid op zich nam om de joint door te geven aan zijn vriend, werd een proces tegen hem aangespannen voor het handelen in drugs. Naar aanleiding daarvan stapte hij naar de afdeling rechtsbijstand van de Hungarian Civil Liberties Union (HCLU).
Ten aanzien van de rechtsgevolgen bestaat er een groot verschil tussen de veroordeling van een consument en die van een dealer. Consumenten die in de kraag zijn gegrepen kunnen kiezen voor een zes maanden durend afkickprogramma als alternatief voor een strafrechtelijke procedure. Doorgaans betekent dit verplichte deelname aan individuele en collectieve hulpverlening in een afkickcentrum en je ontloopt een strafblad. Straffen voor dealers worden hoe dan ook opgelegd door een rechter en de drugsovertredingen leiden tot een strafblad (wat onder meer een inreisverbod naar de VS tot gevolgen heeft). Op het verhandelen van kleine hoeveelheden drugs staan gevangenisstraffen van maximaal twee jaar. In het geval van jongeren zonder strafblad, zoals Domonkos, wordt er meestal een boete of een voorwaardelijke straf opgelegd. Als degene die de drugs met een ander deelt minderjarig is, en degenen met wie hij of zij de drugs deelt dat ook zijn, riskeert deze persoon een gevangenisstraf van één tot vijf jaar.
Afgelopen donderdag heeft advocaat bij de HCLU, Szabolcs Sánta, de rechtbank verzocht om de strafrechtelijke procedure tegen Domonkos stop te zetten omdat hij niet handelde in drugs maar het samen met iemand anders gebruikte. Deze motie werd verworpen door de rechter, die niet tot een uitspraak kwam. De zaak zal nu in hoger beroep worden behandeld.
Sinds 2002 is het doorgeven van drugs voor gedeelde consumptie strafbaar volgens het Wetboek van Strafrecht: dus ook mensen die bij het delen van een joint worden gepakt, kwamen in aanmerking voor een verplicht afkickprogramma. In 2004 werd deze maatregel echter nietig verklaard door het Constitutioneel Hof omdat deze een juridische leemte zou bieden voor dealers die hun straf willen ontlopen door zich voor te doen als consumenten. De HCLU en deskundigen op dit gebied hebben dit besluit keer op keer bekritiseerd omdat consumenten uitgerekend als gevolg van de uitspraak van het Constitutioneel Hof voor de rechter kunnen worden gebracht als dealers, en de zaak van Domonkov is hier het bewijs van.
De echte oplossing zou zijn om de consumptie van wiet niet langer strafbaar te stellen, of de drugs nu alleen of in een groep wordt geconsumeerd. Duizenden Hongaarse jongeren worden lastig gevallen door de staat, enkel voor het roken van een plant die weliswaar niet geheel veilig is, maar zeker geen dodelijke slachtoffers eist, zoals alcohol en tabak dat wel doen. Veruit de meeste mensen die wel eens wiet roken zijn gewone gebruikers (geen verslaafden) en gewaardeerde leden van de samenleving. Toch worden er miljarden forinten uitgegeven om hen te vervolgen. Het geld en de energie die hierin gestoken wordt, kan veel beter worden aangewend om corrupte politici te vervolgen.