In Litouwen krijgen slachtoffers van huiselijk geweld nu meer steun van de politie en diensten voor slachtofferhulp dan eerst, maar de voorziening van essentiële informatie ten aanzien van strafrechtelijke procedures schiet nog altijd tekort, net als de toegang tot juridische bijstand en de bescherming van de slachtoffers en hun kinderen tegen bedreigingen en pogingen tot wraak.
Deze ontwikkelingen komen naar voren in het onderzoek ‘‘De Richtlijn slachtofferrechten: een nieuwe benadering van slachtoffers van huiselijk geweld’’ van het Human Rights Monitoring Institute (HRMI), het Law Institute of Lithuania en het Centre for Equality Advancement.
Politieagenten geven slachtoffers soms de schuld
De daadwerkelijke schaal waarop huiselijk geweld voorkomt werd duidelijk nadat in 2011 de wet over de bescherming tegen huiselijk geweld was aangenomen. Met meer dan 20.000 aangiften en meer dan 10.000 officieel geregistreerde slachtoffers, was huiselijke geweld in 2013 goed voor meer dan tien procent van het algehele criminaliteitscijfer in Litouwen.
‘‘Een behoorlijk aantal slachtoffers was voldoende positief over de behandeling van de politie, maar er zijn gevallen waarbij hen uiteindelijk geen echte hulp is geboden’’, stelt Vilana Pilinkaitė-Sotirovič, deskundige bij het Centre for Equality Advancement. ‘‘Een slachtoffer vertelde dat er de eerste keer dat zij geholpen werd door de politie, sprake was van steun en begrip bij de agent. Maar de tweede keer wilde ze – in haar eigen woorden – alleen maar wegrennen, huilen en schreeuwen omdat ze door de agent zelf werd beschuldigd en cynisch werd behandeld.’’
Gebrek aan duidelijke regelgeving
De politieagenten, aanklagers en rechters die voor het onderzoek zijn geïnterviewd hebben opgemerkt dat beschermende maatregelen nog altijd niet duidelijk zijn gereguleerd. Een aantal heeft erop gewezen dat slachtoffers geen steun krijgen tijdens strafrechtelijke procedures, zoals juridische vertegenwoordiging van hun belangen, de hulp van specialisten of zelfs morele steun.
Slachtoffers van huiselijk geweld ontvangen steun in de vorm van informatie, consulten, psychologische en juridische hulp en andere vormen van hulp van gespecialiseerde centra voor hulpverlening. Ook hulpverleners hebben geconcludeerd dat er nog altijd veel problemen zijn op het gebied van bescherming tegen herhaaldelijk geweld en de informatievoorziening ten aanzien van strafrechtelijke procedures.
De Richtlijn slachtofferrechten
‘‘De juiste uitvoering van de Europese Richtlijn slachtofferrechten zou in Litouwen kunnen leiden tot effectievere bescherming van zowel de rechten van slachtoffers van huiselijk geweld als slachtoffers van andere strafbare feiten’’, vertelde vertegenwoordiger van de het HRMI, Mėta Adutavičiūtė, tijdens de presentatie van het onderzoek. ‘‘De richtlijn moet er niet alleen voor zorgen dat overheidsinstellingen zich richten op de daders en hun berechting, maar ook op de slachtoffers.’’
De in 2012 aangenomen richtlijn probeert de normen op het gebied van slachtofferrechten in de hele EU op één lijn te brengen. De EU-landen hebben tot november 2015 om haar in nationale wetgeving om te zetten.