De Spaanse regeringspartij Partido Popular moet een wetsvoorstel intrekken die 16- en 17-jarige meisjes verplicht toestemming te vragen aan hun ouders om een einde te maken aan hun zwangerschap. Dat is wat 22 Spaanse en internationale mensenrechtenorganisaties schrijven in een brief aan het hoofd van de parlementaire groep voor wetgeving in het Spaanse Congres van Afgevaardigden en aan VN-organen. De wetsvoorstel wordt momenteel behandeld in het Spaanse parlement.
Volgens de organisaties vormt het wetsvoorstel een ernstig gevaar voor de gezondheid en seksuele en reproductieve rechten van meisjes en zorgt het voor ongerechtvaardigde belemmeringen van veilige en legale abortus.
Ouderlijke toestemming
Als de voorgestelde wetswijzigingen worden doorgevoerd, worden 16- en 17-jarige meisjes verplicht toestemming te vragen aan ouders en voogden voor het plegen van een abortus, zelfs als dit kan leiden tot een ernstig conflict, of hen blootstelt aan geweld of misbruik. Een ‘nee’ van de ouders kan alleen worden aangevochten voor de rechter. Dit is reden tot bezorgdheid over het welzijn van meisjes in een dergelijke situatie. Vooral ook omdat het de vraag is of de rechter tijdig tot een uitspraak komt.
Internationaal recht op het gebied van de mensenrechten erkent dat toegang tot veilige en legale abortus fundamenteel onderdeel uitmaakt van de rechten van vrouwen en meisjes. Dat geldt ook voor hun recht op leven, op vrijwaring van discriminatie, gelijkheid, gezondheid en privacy. Het VN-Comité voor de Rechten van het Kind heeft vastgesteld dat meisjes van 16- en 17-jarige leeftijd in overeenstemming met hun ontwikkelende capaciteiten, zonder ouderlijke toestemming toegang moeten hebben tot diensten op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft bepaald dat ouders niet altijd de bevoegdheid hebben om beslissingen te nemen ten aanzien van de keuzevrijheid van tienermeisjes om wel of geen kinderen te nemen.
De VN-werkgroep inzake discriminatie van vrouwen in wetgeving en praktijk wees er in december 2014 op dat het Spaanse wetsvoorstel ‘‘de toegang van meisjes tot veilige en legale abortus verder zou beperken’’ en hen zou blootstellen aan risico’s.
Gezinsgeweld
De huidige Spaanse wetgeving verplicht 16- en 17-jarige meisjes om hun wettelijke vertegenwoordigers (hun ouders) te informeren over hun abortus, maar eist geen toestemming van die vertegenwoordigers. De informatieplicht vervalt als de meisjes het waarschijnlijk achten dat dit zou zorgen voor een ernstig conflict, gezinsgeweld, bedreigingen, dwang, misbruik of verwaarlozing.
Van alle keren dat er in Spanje in 2014 abortus is gepleegd, was dat in 3,6 procent van de gevallen door meisjes van 16 of 17 jaar. Van die 3,6 procent, lichtte 12,37 procent (400 meisjes) om bovengenoemde redenen hun ouders hier niet over in.
De mensenrechtenorganisaties hebben hun brief ook naar de VN-werkgroep inzake discriminatie van vrouwen gestuurd, en naar de speciale VN-rapporteurs inzake geweld tegen vrouwen en inzake het recht op fysieke en mentale gezondheid, om hen aan te sporen hun zorgen over het wetsvoorstel bij de Spaanse regering aan te kaarten.