Rights International Spanje heeft een schaduwrapportage uitgebracht dat in het kader van het komende dialoog met Spanje op 26 april en 27 meegewogen mag worden door VN Comité inzake de uitbanning van rassendiscriminatie.
Ondanks tegengestelde meningen is racisme verre van voltooid verleden tijd in Spanje. Hieronder volgt een overzicht van een aantal belangrijkste zorgen.
Spanje heeft geen wet gelijke behandeling en non-discriminatie
In 2011 lag er een wetsvoorstel over gelijke behandeling en non-discriminatie ter behandeling in het Spaanse parlement . Had dit wetsvoorstel het gehaald, dan zou dat een grote stap voorwaarts geweest zijn in de bestrijding van discriminatie. Het Spaanse rechtssysteem zou hiermee ervoor hebben gezorgd dat Spanje haar internationale verplichtingen op dit gebied zou nakomen. Maar het wetsvoorstel sneuvelde tijdens de parlementaire behandeling: de regerende partij hield een absolute meerderheid waardoor slachtoffers van racisme en vreemdelingenhaat nog steeds niet beschermd worden.
Spanje heeft geen mechanisme tegen discriminatie
In Spanje bestaat een Raad voor de Uitbanning van Rassendiscriminatie en Etnische Discriminatie. Maar dit orgaan is niet effectief in de strijd tegen racisme omdat het niet onafhankelijk is en niet de bevoegdheid heeft om klachten in te dienen of te procederen.
Spanje heeft geen antiracismebeleid
De Spaanse regering heeft geen uniform beleid tegen racisme. Zonder politieke wil is het onmogelijk om racisme uit te bannen.
Geen mechanisme om vereiste data te verzamelen
Zonder uitgesplitste gegevens over hoe de bevolking in etnisch opzicht is samengesteld en over niet-discriminerend gedrag is het onmogelijk om effectief antiracismebeleid te op te stellen. De autoriteiten beweren dat het verzamelen van dergelijke gegevens een schending van wetten die de privacy beschermen zou zijn.
Maar het is de EU zelf (de bron van deze wetten ter bescherming van persoonsgegevens) die herhaaldelijk verklaard heeft dat deze wetten haar lidstaten niet tegenhouden om gegevens te verzamelen over de etnische samenstelling van de bevolking, zolang het verzamelen van gegevens anoniem is en een reeks van privacy waarborgen in acht neemt.
Politie weet niet met racisme om te gaan
De training in mensenrechten (inclusief discriminatiebestrijding) die leden van de politie krijgen is armetierig. Er worden maar weinig lesuren aan dit onderwerp besteedt en ze krijgen alleen theorieles; de politie krijgt weinig tot geen opleiding over het respecteren van mensenrechten en de bestrijding van discriminatie in de praktijk.
Etnisch profileren
Als je in Spanje niet wit of "blank" bent, is de kans groter dat je door de politie wordt aangehouden, ook als je helemaal niets verkeerd hebt gedaan. Ondanks de herhaalde klachten over het onrechtmatig gebruik van etnisch profileren door de politie en het feit dat de Spaanse, Europese en internationale mensenrechtenorganisaties een beroep gedaan hebben op Spanje om maatregelen om dit soort staande brengen te stoppen, is er nog steeds geen reactie van de autoriteiten hierop.
Dit illegale aanhouden heeft als effect dat een deel van de bevolking wordt gestigmatiseerd en er is aangetoond dat het niet effectief is in de preventie van criminaliteit.
Massa deportaties van migranten en vluchtelingen
Spanje voert massadeportaties uit en hierdoor worden de mensenrechten (zoals het recht op juridische bijstand en op asielprocedures) van migranten en vluchtelingen die via de grens bij Ceuta en Melilla binnen komen geschonden.
Toen deze praktijken voor het eerst in de media werden gemeld, nam de regering een wetsvoorstel aan om deze massadeportaties te 'legaliseren' in plaats van dat ze effectieve maatregelen nam om de toepassing van het internationaal recht en de Spaanse migratie wetgeving te garanderen (maar hoewel wat illegaal is, niet gemakkelijk gelegaliseerd kan worden) worden deze massadeportaties aangeduid als "hot deportaties."
Discriminatie Arabische bevolking
Sommige van de door de regering genomen maatregelen om "jihad" terrorisme te bestrijden, zoals het Nationaal Strategisch Plan tegen gewelddadige radicalisering, kan in de praktijk uitlopen op het stigmatiseren van Arabische en moslim gemeenschappen door het gebruik van raciale, etnische of religieuze profilering.
Angst om misdaden te melden
Als iemand met illegale status slachtoffer is van een misdrijf en daarvan aangifte doet bij de politie, kan deze een administratief beroep tegen deze persoon indienen omdat hij geen verblijfsvergunning heeft. Om deze reden doen veel personen zonder papieren geen aangifte uit angst voor represailles, zelfs als ze slachtoffer zijn van racistische misdrijven. Dit betekent dat de agressors straffeloosheid genieten en de slachtoffers geen toegang tot een rechtsmiddel hebben.
Migranten worden van hun vrijheid beroofd
Illegale migranten kunnen in vreemdelingen interneringscentra worden vastgehouden zonder dat ze een misdaad hebben begaan. Dit is discriminerend beleid, een schending van de mensenrechten die moet worden afgeschaft.
Segregatie van Roma in scholen
Onderzoek toont aan dat er een aantal scholen is waar vrijwel de gehele studentenpopulatie (of ten minste een veel hoger percentage dan de bevolking van de gemeente van de vestigingsplaats van de school) Roma of van allochtone afkomst is.