Tijdens een demonstratie op zaterdag 24 juni aanstaande in de haven van Amsterdam zet het Public Interest Litigation Project van het NJCM (PILP) voor het eerst legal observers in. Dit zijn advocaten en juristen uit het netwerk van het PILP die op vrijwillige basis worden ingezet als juridisch waarnemers tijdens demonstraties. Zij zien dan toe op de naleving van het recht op betoging en meer specifiek de Wet openbare manifestaties. Daarnaast staan zij klaar om vragen te beantwoorden van aanwezigen over de rechten en plichten van demonstranten. Het PILP-team is te herkennen aan hun witte hesjes met het logo van het PILP en de term ‘legal observers’ op de rug.
Legal observers nemen nadrukkelijk niet deel aan de demonstraties en andere acties waarbij zij aanwezig zijn. Zij dragen duidelijk herkenbare hesjes en stellen de autoriteiten vooraf en tijdens de demonstratie op de hoogte van hun aanwezigheid en hun rol.
Het recht op betoging
Het PILP-team zal op 24 juni flyers bij zich hebben met een korte weergave van de geldende wet- en regelgeving. Voor wie meer wil weten: houd de website in de gaten voor de publicatie van een uitgebreide handleiding over het recht op betoging en de vrijheid van meningsuiting.
Waarom doet PILP dit?
Dit is de eerste van een aantal demonstraties waarbij de legal observers van het PILP aanwezig zullen zijn in de komende maanden. Hiermee wil het PILP beter in beeld brengen waar het af en toe mis gaat bij demonstraties. De Wet openbare manifestaties, waarin het recht op betoging is uitgewerkt, wordt binnenkort herzien. Met het inzetten van legal observers en mogelijke rechtszaken die daaruit voortvloeien wil het PILP onderzoeken hoe de wet hier beter op kan aansluiten.
Burgemeesters en politie moeten het recht op betoging faciliteren, terwijl ze ook zorg moeten dragen voor de openbare orde en veiligheid van zowel demonstranten als omstaanders. Demonstranten op hun beurt beseffen niet altijd dat de vrijheid van meningsuiting, hoewel vergaand, niet geheel onbegrensd is in Nederland. Dat het soms lastig oordelen is wat enerzijds de reikwijdte is van bevoegdheden van burgemeesters en politie en anderzijds van de rechten van demonstranten hebben we het afgelopen jaar een aantal keer kunnen zien. Lees hier bijvoorbeeld over de zaak die het PILP aanspande naar aanleiding van de demonstratie rond de intocht van Sinterklaas in Sittard-Geleen.
Het recht op betoging is van groot belang voor deelname aan het democratisch proces. Het stelt mensen in staat om hun mening te uiten, misstanden aan te kaarten en deel te nemen aan het publieke debat. De bescherming van dit grondrecht en mensenrecht en de vrijheden die ermee samenhangen is daarmee een belangrijke doelstelling van het PILP.