"Toen Tomas voorstelde om aan deze video mee te doen, had ik maar één gedachte - ik moet wel, ondanks hoe ik er emotioneel voorsta, en ondanks dat ik echt geen zin heb om over deze heel persoonlijke kwestie te praten," zegt Jūratė op haar sociale media account, waar haar vrienden haar feliciteren om haar moed.
Geen behandeling beschikbaar
Jūratė is één van de drie personen die in de allereerste publiek vertoonde video in Litouwen verscheen over de levenservaringen van de transgemeenschap. De 18-jarige Oskaras is een andere activist die zijn levensverhaal en de gevoelens waar hij mee te kampen had, deelt zonder te weten wat hem overkwam.
"Ik had elke dag het gevoel dat er iets verkeerd was. Maar toen wist ik niets over mensen die transgender zijn. Ik dacht dat ik abnormaal was. Ik huilde dagenlang en was voortdurend bang, omdat zelfs ik niet wist waar ik naar moest zoeken in Google," herinnert Oskaras, die in een stadje bij zijn oma woont, zich. Hij vertelt hoe ze samen naar het ziekenhuis gingen waar hij zijn diagnose ontdekte. Maar er werd geen behandeling aangeboden.
"Wij willen alleen een wet op geslachtsverandering en behandeling krijgen," legt hij de beslissing uit om in het openbaar te treden. In Litouwen zegt 60% van transgenders te maken te hebben gehad met fysiek of seksueel geweld en intimidatie op een bepaald moment in de afgelopen vijf jaar.
Breed opgezette campagne
De sociale video maakt deel uit van een bredere sociale campagne ""#TRANS_LT" die door de nationale LGBT organisatie Litouwse Gay Liga (LGL) is gelanceerd. Met een online petitie richten de actievoerders zich op wets- en beleidsmakers en dringen er bij hen op aan om met concrete oplossingen en "snelle, transparante en toegankelijke geslachtsveranderingsprocedures in Litouwen te komen."
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens verplichtte Litouwen in 2007 in zijn uitspraak in de zaak L tegen Litouwen al medische geslachtsverandering via wetgeving te regelen. Litouwen heeft nog niks met deze uitspraak gedaan en blijft als enige land in de Raad van Europa in rechte en in feite zonder geslachtsveranderingsprocedures.
Erkenning van geslachtsidentiteit
"De huidige wetten eisen van een persoon dat hij of zij volledige geslachtsverandering ondergaat om aan veranderde identiteitspapieren te komen en er is geen mogelijkheid om behandeling en operatie in Litouwen te ondergaan," zegt Natalija Bitiukova van het Human Rights Monitoring Institute.
Mensen moeten in het buitenland een behandeling ondergaan en dan bij de rechtbank in Litouwen een verzoek indienen om hun documenten laten veranderen. De griffie zou dat niet doen zonder opdracht van de rechtbank. Zulke onnodige, onredelijke beperkingen zijn uitermate oneerlijk en onmenselijk."
De campagnevoerders zeggen dat niet iedere transgender de operatie of de behandeling wil - sommigen willen alleen hun identiteitspapieren laten veranderen en dat het geslacht waar zij voor kiezen wettelijk wordt erkend.
De verzoekers willen "de mogelijkheid om iemands identiteitspapieren te veranderen zonder de verplichte operatie voor geslachtsverandering, en dus daarmee de verplichting tot gedwongen medische behandeling af te schaffen."Teken de petitie
Volgens de LGL bieden zeventien Europese landen - waaronder Estland, Finland, Zweden en Denemarken - al zo'n mogelijkheid.
Er zijn in Litouwen drie miljoen inwoners en als we minstens honderd daarvan bereiken, zou dat het waard zijn," zegt Oskaras in zijn boeiende interview met het populairste digitale nieuwskanaal.
Steun Jūratė, Oskaras, Ženia en anderen - teken de petitie aan de Litouwse regering.
Bekijk de hele video in het Engels.