Tech & Rights

Willen we een nieuwe wereldoorlog? De EU activeert haar "wederzijdsebijstandsclausule"

Voor de eerste keer in de geschiedenis van de EU hebben de Europese ministers van defensie unaniem besloten om de "wederzijdsebijstandsclausule" uit het EU verdrag te activeren.

by Danela Žagar
Image: European Parliament - Flickr/CC content
Het Centrum voor Vredesstudies (CMS) uit Kroatië heeft gewaarschuwd dat de oorlogsverklaring niet zal leiden tot de verbetering van het gezamenlijke Europese systeem van terreurbestrijding.

De EU-lidstaten kwamen overeen om Frankrijk militaire bijstand te geven na de terreuraanvallen in Parijs. Hiermee activeerden ze de clausule van wederzijdse bijstand in een vergadering afgelopen november.

De Franse president François Hollande beriep zich op de clausule - artikel 42 lid 7 van het EU Verdrag - dat lidstaten ertoe verplicht om volledige steun te geven in geval van een aanval:

"Als een lidstaat het slachtoffer is van gewapende agressie op zijn territorium, zullen andere lidstaten daar een verplichting tot hulp en bijstand hebben met alles dat in hun vermogen ligt."

Interventie alleen ter bescherming

Het feit dat de wereld al veertien jaar in oorlog is met terrorisme (met de Verenigde Staten voorop) heeft inmiddels geresulteerd in het ontstaan van nog extremere terreurgroepen dan Al Qaeda, zoals IS en Boko Haram - paramilitaire- en parastatale organisaties.

Daarbij schept het activeren van de clausule van wederzijdse bijstand een internationaal precedent om een aanval door georganiseerde terreurgroepen als een aanval door een formele staat te interpreteren en dit geeft IS ongewenste en onnodige legitimiteit als staat.

CMS wijst er nogmaals op dat iedere militaire interventie in Syrië de bescherming van de lokale bevolking tegen het geweld van IS als enige doel zou mogen hebben en dat dat uitgevoerd zou moeten worden door de VN Veiligheidsraad.

Op die manier zou de actie internationale legitimiteit hebben en de samenwerking van alle leden van de Raad garanderen die op dit moment - met hun huidige voor de hand liggende eigen belangen - betrokken zijn bij de oorlog in Syrië.

Pak terreur bij de wortel aan

Terreurbestrijding zou moeten aangepakt via andere mechanismen, bijvoorbeeld artikel 222 van het EU-Werkingsverdrag, dat de situatie reguleert van een terreuraanslag tegen een lidstaat (zoals recentelijk in Parijs).

Dit zou de samenwerking garanderen tussen de veiligheidsapparaten van lidstaten - dit faalde toen het de recente aanvallen niet tegenhield - en een wereldwijde effectieve blokkade van de financiering van IS door de staten waarmee vriendschap met West-Europese landen en de Verenigde Staten wordt verondersteld verzekeren.

De afgelopen veertien jaar terreurbestrijding heeft ons geleerd dat terrorisme effectief bestreden kan worden, maar alleen door zijn wortels aan te pakken. Emotionele oorlogsverklaringen vertegenwoordigen niet alleen een bedreiging voor de mensen die voor terreur zijn gevlucht en voor Europese burgers, maar zijn nou juist de reactie die terroristen het liefst willen zien.