Tech & Rights

Wees je bewust van auteursrechten

In ieder EU-land worden debatten gevoerd over de noodzaak om auteursrechten te betalen aan auteursrechtenorganisaties. Dienstverleners en bedrijven die muziek willen uitzenden voor hun klanten of werknemers dienen hierover rechten te betalen. Dit leidt echter tot bezorgheid ten aanzien van het recht op toegang tot cultuur en onderwijs.

by Polish Helsinki Foundation for Human Rights

Op 27 februari 2014 beoordeelde het Europese Hof van Justitie het Tsjechische systeem voor de inning van auteursrechten. De eiser was OSA, een auteursrechtenorganisatie die in Tsjechië het exclusieve recht heeft om namens auteurs rechten te innen. Een kuuroordbedrijf installeerde radio's en televisies in zijn hotelkamers zodat muziek, waarvan de rechten in handen zijn van OSA, door de gasten kon worden beluisterd. Het bedrijf sloot geen licentieovereenkomst af met OSA en weigerde rechten te betalen omdat volgens de Tsjechische wetgeving gezondheidscentra beschermde werken vrijelijk mogen uitzenden. OSA was van mening dat de nationale wetgeving niet overeenkomt met de Europese Richtlijn Auteursrecht (Richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad) en sleepte het bedrijf voor de Tsjechische rechter.

Het hof van de regio Pilsen wendde zich tot het Hof van Justitie voor een prejudiciële beslissing. Het Hof boog zich over de vraag of de Tsjechische wetgeving in overeenstemming was met de richtlijn die niet voorziet in een dergelijke vrijstelling. Het Tsjechische hof liet ook onderzoeken of de monopoliepositie van OSA in Tsjechië verenigbaar is met de vrijheid van dienstverlening en het mededingingsrecht.

Op de eerste vraag liet het Hof in zijn beslissing weten dat het uitzenden van muziek in de kamers van het kuuroord een vorm van communicatie is die moet worden goedgekeurd door de auteurs en waarover telkens opnieuw rechten moeten worden betaald. Het Hof bracht daarnaast in herinnering dat de richtlijn niet voorziet in een vrijstelling voor kuuroorden of gezondheidscentra wat betreft het betalen voor auteursrechten. Derhalve strookt de vrijstelling in de Tsjechische wetgeving niet met de Europese richtlijn.

Ten aanzien van de tweede vraag liet het Hof weten dat het aan OSA toegekende gebiedsmonopolie een beperking is van de vrijheid van dienstverlening aangezien het gebruikers van beschermde werken geen keuze laat om gebruik te maken van de diensten van auteursrechtenorganisaties in andere EU-landen. Het Hof vindt deze beperking echter gerechtvaardigd omdat het huidige systeem een effectief beheer van intellectuele eigendomsrechten mogelijk maakt.

Concluderend benadrukte het Hof dat auteursrechtenorganisaties niet meer rechten mogen innen dan gelijkwaardige organisaties in andere EU-landen en dat de rechten in verhouding moeten staan met de economische waarde van de geleverde dienst. Overgewaardeerde prijzen kunnen duiden op misbruik van een dominante positie. De Luxemburgse rechters lieten het aan het Tsjechische hof om te onderzoeken of er in dit geval sprake is van een dergelijke situatie.

Terwijl de VS momenteel werken aan een hervorming van de wetgeving op het gebied van auteursrechten ter aanpassing aan een nieuwe realiteit (internet) en om de monopoliepositie van auteursrechtenorganisaties en rechthebbenden te beperken, lijkt de EU een achterhaald systeem te verkiezen.

Dominika Bychawska-Siniarska, advocaat bij het Helsinki Comité voor mensenrechten

Bron: Uitspraak in Zaak C-351/12 Ochranný svaz autorský pro práva k dílům hudebním o.s. (OSA) v. Léčebné lázně Mariánské Lázně a.s

copyright , privacy