Nowe technologie i prawa człowieka

Gdzie sięgają granice swobody wypowiedzi Ministra Sprawiedliwości na temat sędziów?

Z tym pytaniem mierzy się Sąd Okręgowy w Warszawie orzekający w procesie o ochronę dóbr osobistych z powództwa sędzi Sądu Rejonowego Justyny Koski-Janusz przeciwko Ministrowi Sprawiedliwości.

by Polish Helsinki Foundation for Human Rights
Ministerstwo Sprawiedliwości / flickr.com/LukasPlewnia, CC BY-SA 2.0
Sprawa dotyczy zamieszczonego w październiku 2016 r. na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości „Oświadczenia w sprawie skrócenia delegacji sędzi Justyny Koski-Janusz”.

"Wyjątkowa nieudolność"

W oświadczeniu stwierdzono, że prawniczka „miała się wykazać wyjątkową nieudolnością i zupełnie nie radzić sobie z prowadzeniem bardzo prostej, choć głośnej sprawy”.

Dalej czytamy, że w „Sądzie Okręgowym powinni orzekać tylko sędziowie o wysokich umiejętnościach, sprawności i profesjonalizmie” w kontekście sugerującym, że sędzia takich cech nie posiada.

Sędzia wniosła powództwo o ochronę dóbr osobistych i domaga się przeprosin oraz wpłaty na cel społeczny.

Wywieranie presji

W ocenie HFPC ta sprawa, dotycząca granic dopuszczalnej krytyki sędziów przez organ władzy wykonawczej – Ministra Sprawiedliwości, ma niebagatelne znaczenie dla poszanowania konstytucyjnej zasady niezawisłości sędziowskiej.

Nie ulega wątpliwości, że wypowiedzi funkcjonariuszy rządu, zwłaszcza połączone z wykorzystaniem władczych form oddziaływania (np. odwołanie z delegacji), mogą stanowić formę presji wywieranej na sędziach w celach politycznych.

HFPC zdecydowała się przedstawić opinię przyjaciela sądu.

„Fundacja poddała analizie kwestię legalności działania Ministra Sprawiedliwości w tym zakresie, a także granic jego wypowiedzi w świetle konstytucyjnych i międzynarodowych standardów niezależności sądownictwa i niezawisłości sędziowskiej” – mówi Adam Ploszka, prawnik HFPC.
„Naszym zdaniem, publikując tego rodzaju komentarze na stronie internetowej, Ministerstwo Sprawiedliwości nie korzysta z wolności słowa. Wolność, tak jak zresztą wszystkie inne wolności i prawa człowieka gwarantowane w Konstytucji czy prawie międzynarodowym, przysługują wyłącznie podmiotom prywatnym. Funkcjonowanie organów państwa podlega ocenie z punktu widzenia zasady legalizmu, zakładającej, że dopuszczalne są tylko takie działania, na które prawo im wprost zezwala” – tłumaczy Marcin Szwed, prawnik HFPC.

Pierwsza rozprawa w tym procesie, która odbyła się dzisiaj, została przerwana na skutek złożenia wniosku przez pełnomocnika Ministra Sprawiedliwości o wyłączenie od orzekania w sprawie wszystkich sędziów Sądu Okręgowego w Warszawie. Jednocześnie – w odpowiedzi na apel sądu – pełnomocnik ten zadeklarował gotowość podjęcia rozmów ugodowych.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!