Monitoring UE

​Na Litwie podejrzani uważają, że trudno zrozumieć przysługujące im prawa

Wyniki nowego badania ujawniły, że podejrzani nie rozumieją swoich praw i w rezultacie nie mogą z nich skutecznie korzystać.

by Human Rights Monitoring Institute
Mark Deckers photo/Flickr.com
Eksperci oceniają zrozumiałość pisemnego pouczenia o prawach, które udostępniane jest podejrzanym na Litwie, jako średnią. Policyjni funkcjonariusze i prawnicy, z którymi rozmawiali członkowie Instytutu Monitorowania Praw Człowieka, twierdzili, że chociaż prawo do prawnika, prawo do zachowania milczenia i inne prawa proceduralne są wyjaśniane podejrzanemu, to skomplikowany język prawny utrudnia zrozumienie informacji osobom bez prawniczego wykształcenia.

Pisemne pouczenie o prawach

Przed przesłuchaniem każdy podejrzany musi mieć dostęp do pisemnego pouczenia o swoich prawach. Jest to trzystronicowy dokument, który opisuje gwarancje proceduralne podejrzanego za pomocą długich, złożonych zdań, z których każde zajmuje nie mniej niż 5 linijek. W dokumencie użyto technicznego języka, a tekst więcej niż kilka razy, odwołuje czytelnika do "procedur określonych" w kodeksie postępowania karnego lub w innych przepisach.

Przeciętnie podejrzani otrzymują 15 minut na zapoznanie się ze swoimi prawami. Często nie poświęcają wystarczającej uwagi pisemnemu pouczeniu o prawach, czytając je za szybko i niedbale. Prawie połowa policjantów, z którymi rozmawiano, powiedziała, że podejrzani rzadko lub nigdy nie zadają pytań dotyczących swoich praw.

Urzędnicy policji rzadko podejmują kroki w celu zapewnienia, że podejrzani rozumieją swoje prawa. Zdecydowana większość badanych oficerów nigdy nie podejmowała kroków w celu upewnienia się, że podejrzani rozumieli swoje prawa lub robili to bardzo rzadko.

Policja na Litwie rzadko podejmuje kroki w celu zapewnienia, że podejrzani rozumieją swoje prawa - pokazują wyniki badania. (Image: Antanas Kaziliūnas)

Informacje muszą być łatwe do zrozumienia

"Prawo do informacji jest ważną częścią naszego codziennego życia podczas kontaktu z władzami. Dla osób podejrzanych o przestępstwo, prawo do informacji ma zasadnicze znaczenie, ponieważ umożliwia im korzystanie ze wszystkich innych praw i zapewnia przestrzeganie ich prawa do sprawiedliwego procesu" - powiedział Karolis Liutkevičius, prawnik HRMI, który przeprowadził badanie. "Dlatego informacje o prawach powinny być dostarczane za pomocą prostego i zrozumiałego języka".

HRMI chce, żeby władze dostarczały informacji w zrozumiały sposób, tak aby zatrzymani mogli z nich faktycznie korzystać. W tym celu Instytut wraz z ekspertami w dziedzinie prawa i komunikacji opracował alternatywne, łatwe do zrozumienia, pisemne pouczenie o prawach i ma nadzieję, że poprawiona wersja dokumentu stanie się na Litwie standardem.

Zobacz pełny raport z badań.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!