“Wygląda na to, że dzisiaj, w XXI wieku, 150 lat po Zygmuncie Freudzie, można z kamienną twarzą twierdzić, że psychoterapia to nie leczenie lub że w Norwegii jest to stosowana wyłącznie przez psychiatrów. Robertas Povilaitis przytoczył dokładnie liczby - Norwegia wydaje na psychologów 20 razy więcej niż Litwa. Wpisuje się to idealnie w fakt, że Litwa przeznacza 20 razy więcej funduszy na środki farmaceutyczne niż na psychoterapię, a jedynie 5% osób wymagających pomocy psychologicznej, faktycznie ją otrzymuje” - zauważyła Dovilė Šakalienė, dyrektorka Instytutu Monitorowania Praw Człowieka.

Po raz pierwszy na Litwie

Pierwszy raz w historii, Litwa była gospodarzem międzynarodowej konferencji poświęconej poprawie zdrowia psychicznego: “Polityka w zakresie zdrowia psychicznego w Europie i na Litwie 10 lat po konferencji w Helsinkach: od wizji zmian do wyników”. Konferencję z inicjatywy organizacji pozarządowych zorganizowało Ministerstwo Zdrowia Litwy wraz z Sejmową Komisją Zdrowia i Wydziałem Filozoficznym Uniwersytetu w Wilnie. Podczas spotkania, uczestnicy nie tylko oceniali rozwój i problemy litewskiej polityki z zakresu zdrowia psychicznego, ale także zapoznali się z alternatywnym planem poprawy zdrowia psychicznego, zaproponowanym przez NGOsy i niezależnych ekspertów.

NGOsy są równorzędnymi partnerami

Minister Zdrowia, Rimantė Šalaševičiūtė, otworzyła konferencję przemówieniem, w którym podkreślała, że organizacje pozarządowe są postrzegane jako równorzędni partnerzy. Dlatego też wyraziła swoje zadowolenie z powodu przygotowanego przez NGOsy planu alternatywnej strategii w zakresie zdrowia psychicznego i sposobów zapobiegania samobójstwom. Minister potwierdziła swoje poparcie dla większości środków zaproponowanych w planie i zachęciła do dyskusji w celu wypracowania najlepszego rozwiązania.

Potrzebne inwestycje

Litewscy niezależni eksperci i organizacje pozarządowe odpowiedzialne za przygotowanie plany policzyli, że na wprowadzenie pierwszych zmian w ciągu trzech lat potrzeba około 25 milionów euro.

Poprzez inwestowanie w środki zalecane przez ekspertów i coroczne zwiększanie zakresu nowych usług, będzie można stopniowo zmniejszać zależność od obecnej infrastruktury usługowej, która opiera się na wielkich zakładach o charakterze zamkniętym i nadmiernej farmakologii, oraz którą cechuje nieracjonalne wykorzystywanie zasobów, a także łamanie praw człowieka.

Zaproszenie do wspólnej pracy

Inicjatorzy alternatywnego planu mają nadzieję, że do debaty na temat planu włączą się obywatele, organizacje, politycy, osoby korzystające z opieki z zakresu zdrowia psychicznego i ich krewni, specjaliści, uczeni oraz media, by wspólnie doprowadzić do tak bardzo potrzebnego przełomu w tej kwestii.