Nowe technologie i prawa człowieka

Komisja Wenecka krytycznie o nowelizacji ustawy o TK

​„Zablokowanie prac Trybunału Konstytucyjnego stanowi zagrożenie dla zasady praworządności, demokracji i ochrony praw człowieka” – wynika z opinii Komisji Weneckiej na temat nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

by Polish Helsinki Foundation for Human Rights

Komisja podkreśla również, że publikacja wyroku z 9 marca 2016 r. jest warunkiem koniecznym do wyjścia z obecnego kryzysu konstytucyjnego.

W grudniu 2015 r. Minister Spraw Zagranicznych Witold Waszczykowski wystąpił do Komisji Weneckiej (organu doradczego Rady Europy) z prośbą o sporządzenie opinii na temat nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Przyjęta z końcem grudnia 2015 r. nowelizacja wprowadziła szereg kontrowersyjnych przepisów, w tym m.in. podniesienie liczby pełnego składu sędziów z 9 do 13, rozpatrywanie spraw w kolejności wpływu i obowiązek podejmowania decyzji większością 2/3 głosów.

Komisja Wenecka opiniując nowelizację spotkała się z Prezydentem RP, przedstawicielami rządu, Sejmu, sędziami Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznikiem Praw Obywatelskich i reprezentantami organizacji pozarządowych (więcej informacji o tym spotkaniu dostępnych jest tutaj).

Komisja Wenecka odniosła się krytycznie do wszystkich wprowadzonych przez nowelizację rozwiązań. Zdaniem Komisji doprowadzą one do spowolnienia albo zablokowania prac Trybunału Konstytucyjnego, co z kolei jest niedopuszczalne w świetle europejskich standardów.

Część opinii poświęcona jest również sposobowi wyboru sędziów Trybunału. Komisja Wenecka wskazuje, że spór o wybór 3 sędziów w miejsce tych, których kadencja upływała w listopadzie 2015 r. stał się zarzewiem całego kryzysu. „Pomimo tego, że skład Parlamentu zmienia się po wyborach, to nowy Parlament nie może być pozbawiony władzy w zakresie podejmowania swoich własnych decyzji w sprawach pojawiających się w trakcie jego kadencji. Stałoby to w sprzeczności z zasadami demokracji, gdyby Parlament mógł wybierać urzędników publicznych, w tym sędziów, z dużym wyprzedzeniem - nawet jeśli wakat na stanowisku miałby pojawić się już podczas kadencji następnego Parlamentu" - zaznacza Komisja. „Vice versa, nowy parlament musi uszanować decyzje poprzedniego w zakresie wyboru urzędników publicznych" - stwierdzono.

Komisja Wenecka stwierdza, że obecny kryzys konstytucyjny nie jest dobrym momentem do zmiany Konstytucji. Komisja rekomenduje jednak rozważenie w przyszłości zmiany Konstytucji w ten sposób, żeby sędziowie TK byli wybierani kwalifikowaną większością głosów.

W swojej opinii Komisja Wenecka uwzględniła również wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9 marca 2016 r. Komisja podkreśliła, że odmowa jego publikacji byłaby nie tylko sprzeczna z zasadą praworządności, ale doprowadziłaby także do „bezprecedensowego, dalszego pogłębienia kryzysu konstytucyjnego”.

Nowelizacja ustawy o Trybunale Konstytucyjnym to nie ostatni akt prawny z Polski, którym zajmowała się Komisja. Komitet Monitorujący Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy wystąpił o zaopiniowanie nowelizacji ustawy o policji. Komisja ma wydać opinię w tej sprawie do końca czerwca 2016 r.

Opinia Komisji Weneckiej dostępna jest tutaj.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!