Nowe technologie i prawa człowieka

TK orzeknie o konstytucyjności przepisów umożliwiających izolację niektórych więźniów nawet po odbyciu kary

​15 listopada Trybunał Konstytucyjny zbadał zgodność z Konstytucją ustawy dopuszczającej izolację najbardziej niebezpiecznych przestępców nawet po odbyciu przez nich całej kary pozbawienia wolności.

by Polish Helsinki Foundation for Human Rights

HFPC od samego początku monitorowała prace nad ustawą i przygotowała w tej sprawie opinię przyjaciela sądu dla TK.

Ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób weszła w życie w styczniu 2014 r. Było to spowodowane przede wszystkim faktem, że niedługo później osoby skazane na karę śmierci w okresie PRL, którym następnie zmieniono wyrok na 25 lat pozbawienia wolności, kończyły odbywanie kary.

Ustawa przewiduje możliwość umieszczenia w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym więźniów, po odbyciu przez nich kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym, u których stwierdzono np. zaburzenie osobowości, które może skutkować popełnieniem poważnych przestępstw przeciwko życiu lub wolności seksualnej.

HFPC od początku prac nad ustawą wskazywała, że przepisy mogą stanowić próbę obejścia zakazu podwójnego karania za ten sam czyn oraz naruszenie zakazu stosowania prawa wstecz. Nieprecyzyjne określenie warunków kierowania byłych skazanych do ośrodka w Gostyninie może natomiast stać się narzędziem do korygowania przez urzędników wyroków sądów.

HFPC przedstawiła dwie opinie do projektów ustawy zaproponowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Zdaniem Fundacji głównym mankamentem projektu było uznanie, że podstawą umieszczenia w ośrodku terapii osobowości będą m.in. „zaburzenie osobowości” lub „zaburzenie preferencji seksualnych”, które nie stanowią chorób psychicznych. W kolejnej opinii podkreślono, że zakres stosowania ustawy został rozszerzony o kolejne grupy osób, których nie obejmowała ona pierwotnie. Po korekcie projekt wprowadził kategorię „osób stwarzających zagrożenie”, tj. osób skazanych na karę pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy, u których w trakcie odbywania kary stwierdzono zaburzenia psychiczne, które powodują wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia przez nie poważnych przestępstw przeciwko życiu czy wolności seksualnej.

Na dalszym etapie procesu legislacyjnego HFPC apelowała do Prezydenta o skierowanie ustawy, jeszcze przed jej podpisaniem, do Trybunału Konstytucyjnego. Jednak ustawa została podpisana i weszła w życie. Wtedy HFPC zwróciła się do Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Prokuratora Generalnego z prośbą o rozważenie skierowania do Trybunału Konstytucyjnego ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi. Ustawa została skierowana do kontroli przez TK, a Fundacja przedstawiła Trybunałowi swoją opinię przyjaciela sądu.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before everyone else!

You can follow what we are doing for your right!

You will know about our achivements!

Show me a sample!