W swojej decyzji z dnia 19 stycznia dotyczącej sprawy I.P. przeciwko Bułgarii (nr 72936/14) Trybunał w Strasburgu orzekł, że Bułgaria naruszyła art 5.4 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC), dotyczący praw zatrzymanych do zakwestionowania zgodności ich zatrzymania z prawem.

Historia I.P.

I.P. urodził się w Sofii w 1999 roku. Na początku 2012 roku, lokalna Komisja ds. walki z przestępczością nieletnich nałożyła na niego szereg środków wychowawczych, włącznie z nadzorem kuratora, zakazem przebywania w niektórych miejscach i wśród pewnych osób i zakazem zmiany obecnego adresu.

Dwa lata później, w lutym 2014 roku, Komisja stwierdziła, że środki te nie miały żadnego wpływu na jego zachowanie i skierowała wniosek do sądu o umieszczenie go w zakładzie poprawczym. Przed sądem I.P. mówił, że czuje się dobrze wśród swoich przyjaciół i że to jego ojczym jest winien wszystkich problemów.

Na początku kwietnia I.P. uciekł z domu, ale został zatrzymany przez policję dwa tygodnie później. Następnie został wysłany do domu tymczasowego zakwaterowania dla nieletnich i młodzieży prowadzonego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, przewidzianego w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Tam I.P musiał czekać na decyzję sądu o umieszczeniu go w poprawczaku. Doszło do tego w połowie maja.

W ciągu 30 dni spędzonych w zakładzie nie dano chłopcu żadnej szansy na zakwestionowanie legalności decyzji o pozbawieniu go wolności. Obiekt wyglądał dokładnie tak, jak areszt policyjny i działał w ten sam sposób - wszystkie pokoje miały kraty i zamykane na klucz drzwi. I.P. nie otrzymał żadnego dostępu do pomocy prawnej, edukacji lub innych środków przysługujących dzieciom pozbawionym wolności.

Przepisy krajowe i orzecznictwo

Sprawa wywołała wiele pytań dotyczących problemów w systemie wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich oraz ochrony dzieci w Bułgarii.

W 2011 roku, w przypadku pilotażowej sprawy A. i inni przeciwko Bułgarii, ETPC stwierdził naruszenie dotyczące braku skutecznych środków przeciwko decyzji prokuratora o przedłużeniu okresu zatrzymania w takich instytucjach.

We wrześniu 2015 Bułgarski Komitet Helsiński rozpoczął kampanię ws. natychmiastowej reformy wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich. Bułgarski rząd zgodził się na radykalne reformy, w tym te uchylające ustawę o przestępczości nieletnich z 1958 roku, ale do tej pory nie zostały one wdrożone.