Vorige jaar berichtte de Hungarian Civil Liberties Union (HCLU) over het einde van het grootste programma voor de verspreiding van veilige en steriele spuiten en naalden in Hongarije. Blue Point, de ngo die het drugsprogramma runde in het 8ste district van Boedapest, moest door politieke aanvallen, bezuinigingen en een onevenredige stijging van de huur de deuren sluiten. De HCLU waarschuwde dat dit de drugsproblemen zou verergeren omdat de drugsverslaafden hun naalden opnieuw zouden gebruiken, of zouden proberen gebruik te maken van dezelfde dienstverlening elders in de stad – waar geen capaciteit is voor nieuwe verslaafden.
Spijtig genoeg is dit de waarheid gebleken. Een kleiner ‘spuiten- en naaldenprogramma’ van de Drug Prevention Foundation in het 13e district kreeg te maken met een grote toename van het aantal verslaafden. Klopten er in augustus nog 40 patiënten per dag aan, waren dit er enkele weken later al meer dan 80. De dienst was gevestigd in de kelder van een huis in een druk en centraal gelegen deel van de stad. Slechts een paar verslaafden konden tegelijkertijd worden geholpen en zo vormde zich op straat een rij wachtenden. Lokale bewoners begonnen te klagen over overlast en na enige tijd droeg de gemeente de ngo op om te stoppen met de verspreiding van naalden en spuiten.
Hiv en hepatitis C
Drug Prevention Foundation wilde onderhandelen met de gemeenteraad en voor haar programma op zoek gaan naar een nieuw onderkomen in een minder centraal gebied van hetzelfde district. Maar de gemeente had een bijzonder bepaling laten opnemen in het huurcontract: de verspreiding van naalden en spuiten werd daarmee uitdrukkelijk verboden. Dat betekende dat de ngo alleen nog maar advies en psychologische hulp mocht bieden. De afgelopen jaren is het aantal hiv-besmettingen onder drugsgebruikers in Hongarije laag, maar de situaties in Roemenië en Griekenland hebben laten zien dat een hiv-uibraak zich snel kan ontwikkelen als schadebeperkende dienstverlening niet voorhanden is. In sommige districten van Boedapest hebben zeven op de tien drugsverslaafden de dodelijke leverziekte hepatitis C.
Drugreporter, de website over drugsbeleid van de HCLU, is in Hongarije een vooraanstaande pleitbezorger van schadebeperkende dienstverlening en heeft een video en blog over dit onderwerp gemaakt om media-aandacht te genereren. Een programma op de Hongaarse tv nodigde Peter Sarosi van Drugreporter uit om in debat te gaan met een conservatieve burgermeester, maar laatstgenoemde weigerde om hieraan deel te nemen. Hoewel het nationale antidrugsbeleid uit 2013 gericht is op het aanbieden van schadebeperkende dienstverlening ‘zonder hierbij te stigmatiseren’, weigert de Hongaarse regering een verklaring af te geven over de beëindiging van het tweede spuiten- en naaldenprogramma.
Namens beroepsorganisaties dringt Drugreporter er in een open brief aan de Algemene Vergadering van Boedapest op aan om de programma’s nieuw leven in te blazen. Daarnaast moet er een stedelijk drugsbeleid komen en een systeem om dienstverlening op dit gebied in de stad te coördineren. Afzonderlijke districten hebben een gedeelde verantwoordelijkheid en kunnen drugsproblemen niet in isolatie overwinnen.
Tekst: Peter Sarosi
Video: Mátyás Kálmán