Tech & Rights

Italiaanse burgermaatschappij werkt aan nieuwe wet op de vrijheid van informatie

Dertig maatschappelijke organisaties in Italië willen dat het land een nieuwe en betere wet op de vrijheid van informatie krijgt. Door samen met burgers zelf de wet te ontwerpen hebben zij een eerste stap gezet.

by Associazione Antigone

De wet op de vrijheid van informatie geeft burgers toegang tot informatie van overheidsorganen. Zij stelt het recht van burgers op informatie vast en is een essentieel instrument voor het bevorderen van publieke verantwoording, stelt Diritto Di Sapere, een Italiaanse ngo die zich sinds haar oprichting in 2012 hard maakt voor een nieuwe wet op de vrijheid van informatie.

In juli 2014 is Diritto Di Sapere samen met ongeveer 30 andere maatschappelijke organisaties (waaronder de Italian Coalition for Civil Liberties and Rights, CILD) #Foia4Italy gestart, een gezamenlijke poging om voor Italië een nieuwe en betere wet op de vrijheid van informatie te ontwerpen. Dit proces was volledig openbaar en ongeveer vier maanden lang kon iedereen die zich geroepen voelde een bijdrage leveren aan het wetsvoorstel in de vorm van commentaar of bewerkingen.

Uw verzoek is... afgewezen

Waarom heeft Italië eigenlijk behoefte aan een nieuwe wet op de vrijheid van informatie? De huidige wet dateert van 1990 en is zowel inefficiënt als ineffectief: het ‘‘recht om te weten’’ is in de praktijk alleen van toepassing op burgers die direct betrokken zijn bij een kwestie waar onderzoek naar wordt gedaan. Maar zelfs dan wordt informatie, ondanks haar publieke belang, vaak omwille van technische redenen achtergehouden. Sterker nog, in veel gevallen volgt er op het verzoek tot informatie überhaupt geen antwoord.

In een rapport van Diritto Di Sapere uit 2013 worden meer dan 300 verzoeken tot informatie aan overheidsorganen geanalyseerd. Daarvan volgde op meer dan 70% geen reactie en slechts op 12% van de verzoeken volgde een bevredigend antwoord.

‘‘Verzoeken tot informatie blijven in Italië vaak onbeantwoord, instellingen negeren de verzoeken, die terugkaatsen op een muur van rubber’’, verklaarde de voorzitter van Diritto di Sapese, Guido Romeo, vorige maand tijdens een conferentie in Varese.

Transparantie

Een aantal weken geleden publiceerde de anticorruptie-organisatie Transparency International haar Corruption Perception Index voor 2014. Hierop staat Italië op de 69ste plaats, een even teleurstellend resultaat als vorig jaar.

De wet op de vrijheid van informatie is een basispijler van openbaarheid van bestuur en zou volgens de voorzitter van de Italiaanse afdeling van Transparency International, Davide Del Monte, een cruciale rol spelen in de strijd van de Italiaanse regering tegen corruptie.

Inmiddels is Foia4Italy klaar met het opstellen van de wet, die volgende maand aan de regering zal worden gepresenteerd. Een campagne waarbij wordt opgeroepen de wet aan te nemen zal spoedig volgen en zal worden gesteund door CILD.