Democracy & Justice

Italië stelt nieuwe wet omtrent staatsburgerschap uit: zullen 1 miljoen mensen ooit rechtmatige Italianen worden?

Het Italiaanse parlement heeft een nieuwe wet over staatsburgerschap, gebaseerd op jus soli, afgekeurd, omdat er niet genoeg stemmen zouden zijn. Men vreest nu dat de nieuwe wet nooit zal worden doorgevoerd.

by Ilaria Giacomi
In de afgelopen maanden heeft de Italiaanse regering de relevante wetgeving over het beschermen en bevorderen van burgerrechten besproken. Desalniettemin heeft de meerderheid van de wetsvoorstellen geen meerderheid kunnen halen en zijn ze aan de kant gezet. Verder onderzoek naar de wetsvoorstellen is nu erg onwaarschijnlijk, omdat de zittingsperiode bijna ten einde loopt.

Bloedrecht

Een van de meest belangrijke wetsvoorstellen die ter discussie staat is die omtrent het staatsburgerschap. Op dit moment volgt het Italiaanse recht het principe van jus sanguinis: burgerschap verkregen bij geboorte doordat op zijn minst één van beide ouders Italiaans is.

Zo'n wet zorgt er dus voor dat zij die geboren en opgegroeid zijn in Italië met buitenlandse ouders, geen Italiaanse burgers worden. Ze kunnen pas na hun 18e verjaardag een aanvraag indienen, en pas nadat er aan bepaalde vereisten is voldaan.

Veel maatschappelijke organisaties, waaronder de Italian Coalition for Civil Liberties and Rights, zetten zich al jaren in voor het veranderen van de huidige wetgeving naar het principe van jus soli, wat iedereen die geboren wordt in een territorium of staat het recht geeft op nationaliteit of staatsburgerschap.

Het is een meer uitgebreide en eerlijke wet die rekening houdt met de burgerrechten van bijna 1,000,000 mensen in het land, waarvan 800,000 minderjarigen.

Los van het feit dat ze zijn geboren en opgegroeid in Italië, worden deze mensen nog steeds onderworpen aan discriminatie wanneer het aankomt op burgerschap-gerelateerde rechten.

Een verzwakte jus soli

Het definitieve wetsvoorstel dat als laatste ter beoordeling bij de parlementariërs lag, was een verzwakte vorm van jus soli, aangepast door het parlement met verschillende amendementen.

Deze wet zou de omvang van het begrip jus soli ernstig beperken: pasgeborenen zouden alleen Italiaanse burgers kunnen worden wanneer tenminste één van hun ouders uit een EU-lidstaat komt en al ruim vijf jaar legaal in Italië woont.

Voor ouders uit niet-EU-landen gelden aanvullende eisen: bepaalde jaarlijkse inkomstenbehoeften, stabiele huisvesting en het machtig zijn van de Italiaanse taal.

Een andere manier om Italiaans burgerschap te verkrijgen door middel van de voorgestelde wet was door jus culturae: minderjarigen jonger dan 12 jaar zouden Italiaanse burgers kunnen worden als zij vijf jaar in Italië wonen en ten minste één school cyclus hebben afgerond. Voor minderjarigen ouder dan 12 jaar zijn er zes jaar verblijf nodig.

Van uitstel komt... afstel?

Ongeacht de aanpassingen in het originele jus soli voorstel, welke duidelijk gericht waren op het beperken van toegang tot het Italiaans staatsburgerschap in een mate die niet ver afstaat van de huidige wet - wellicht in een poging om algemene politieke consensus voor het voorstel te krijgen - heeft de premier recentelijk verklaard dat er niet genoeg stemmen zouden zijn om goedkeuring voor de wet te krijgen. Hij adviseerde dat het beter was om de stemming over het onderwerp uit te stellen totdat het parlement terug is van zomer reces.

Maar NGO's en maatschappelijke organisaties die zich inzetten voor de wet zijn skeptisch over de daadwerkelijke kansen van de wet wanneer er later over gestemd zou worden, omdat er een debat dreigt over het nationale budget waar wetgevers de aandacht op zullen willen vestigen wanneer ze weer samenkomen.