Tech & Rights

#Vote4Values: een inleiding over het Europees Parlement

Dit is hoe het Europees Parlement invloed uitoefent op jouw leven en waarom je ervoor moet zorgen dat je je stem laat horen, zodat je de vertegenwoordiging krijgt die jij wilt.

by Israel Butler

Waarom is het Europees Parlement belangrijk?

Het Europees Parlement werkt niet op dezelfde manier als andere nationale parlementen. Wanneer het aankomt op de EU, zijn de machten die het parlement en de regering normaal gesproken zouden delen, uitgesplitst tussen drie actoren: de Raad, de Commissie en het Europees Parlement.

De Commissie gaat over het voorstellen van nieuwe wetgeving en beleid. Het is mogelijk voor regeringen om voorstellen te doen voor nieuwe wetten, maar het is bijna altijd de Commissie die dit doet. De Commissie is ook verantwoordelijk voor het implementeren van bestaande wetten. Bijvoorbeeld, als een land de EU-wetgeving schendt, kan de Commissie dat land voor het gerechtshof slepen. De Commissie heeft een Voorzitter met (nadat het VK de EU verlaat) 26 commissarissen onder hem/haar, die ieder het hoofd zijn van een bepaald onderwerp. De Voorzitter van de Commissie en de commissarissen hebben veel invloed op welke soorten wetten en beleid worden gemaakt, en hoe hard de Commissie optreedt tegen een land dat de wetten breekt.

De Raad bestaat uit de ministers van iedere nationale regering.Wanneer de Commissie een voorstel doet voor een nieuwe wet of nieuw beleid, is het aan de Raad en het Europees Parlement om hierover te onderhandelen en het voorstel aan te passen. Er zijn een aantal gebieden waar het Europees Parlement niet een gelijke stem heeft, bijvoorbeeld over buitenlands beleid, waar de Raad over gaat. Maar voor de meeste onderwerpen is het zo dat het Europees Parlement evenveel macht heeft als de Raad om wetten en beleid aan te passen of af te keuren. Het Europees Parlement heeft ook een stem over het budget van de Europese Unie.

Het Europees Parlement speelt niet alleen een rol als wetgever, maar is ook belangrijk omdat het invloed heeft op wie er aangesteld wordt in de Commissie, waaronder ook haar Voorzitter. Technisch gezien zijn het nationale regeringen in de Raad die de Voorzitter benoemen, maar sinds de verkiezingen in 2014 is er een formele regeling in werking getreden waaronder iedere politieke groep haar eigen kandidaat kiest om de Voorzitter van de Commissie te worden. Dit is het zogenaamde spitzenkandidat-process. Je kan er hier meer over lezen. Het idee is dat de Raad de kandidaat van de grootste politieke groep na de verkiezingen aanwijst als Voorzitter.

Wat zijn politieke groepen? Het Europees Parlement heeft toch helemaal geen politieke partijen, zoals in de nationale politiek?

Hoewel dit Europese verkiezingen zijn, zijn vrijwel alle partijen die strijden om stemmen nationale partijen. Na de verkiezingen sorteren de leden van het Europees Parlement zich in verschillende politieke fracties. Deze fracties werken op dezelfde manier als politieke partijen in de nationale parlementen, omdat EP-leden geacht worden dezelfde idealen te hebben en samen te werken en te stemmen. Anders dan in veel nationale parlementen kunnen leden van het Europees Parlement echter niet worden gedwongen om met hun fractie te stemmen.

In het huidige Europees Parlement zijn er acht politieke groeperingen, van uiterst links tot uiterst rechts. Europarlementariërs sorteren zichzelf in politieke groepen op basis van hun politieke voorkeuren in plaats van hun nationaliteit. De cijfers die we hieronder geven, weerspiegelen de situatie zoals deze begin februari dit jaar was.

EP-leden die behoren tot centrumrechtse nationale partijen, zoals de Partido Popular uit Spanje of de christen-democraten uit Duitsland, zijn geneigd om zitting te nemen in de centrumrechtse fractie van de Europese Volkspartij (EVP). De EVP is momenteel de grootste politieke fractie in het Europees Parlement, met 217 zetels. Evenzo zitten EP-leden die behoren tot centrumlinkse nationale partijen, zoals de Partito Democratico uit Italië of de Partido Socialista uit Portugal, in de centrumlinkse fractie van Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D). Dit is momenteel de op één na grootste groep in het Europees Parlement, met 186 zetels. Van beide groepen wordt verwacht dat zij zetels verliezen bij de verkiezingen.

De zes andere politieke groepen zijn:

Europese Conservatieven en Hervormers (ECH)

{{#open-1}}Vertel me meer{{/open-1}}

{{#hidden-1}}Deze groep bestaat uit een mix van centrumrechtse, extreemrechtse en Eurosceptische partijen, waaronder de Conservatieve Partij uit het VK en Recht en Rechtvaardigheid partij uit Polen (PiS). Deze groep heeft 75 zetels in het huidige Europese Parlement.{{/hidden-1}}

Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE)

{{#open-2}}Vertel me meer{{/open-2}}

{{#hidden-2}}Deze groep bestaat uit centristische partijen die neigen naar sociaal-economisch liberalisme en zijn voor grotere Europese integratie. Hieronder valt D66 uit Nederland en Suomen Keskusta uit Finland. Op dit moment heeft deze groep 68 zetels in het Europees Parlement.{{/hidden-2}}

Confederale Groep van het Verenigde Links-Nordische Groene Links (GUE-NGL)

{{#open-3}}Vertel me meer{{/open-3}}

{{#hidden-3}}Deze groep bestaat uit nationale partijen die extreem links zijn in hun politiek. Hieronder valt Syriza uit Griekenland en Sinn Féin uit Ierland. Deze groep heeft 52 zetels op dit moment in het Europees Parlement.{{/hidden-3}}

De Groenen/Europese Vrije Alliantie (Groenen-EFA)

{{#open-4}}Vertel me meer{{/open-4}}

{{#hidden-4}}Deze groep bestaat uit nationale groene partijen en partijen die regionale belangen vertegenwoordigen, zoals die in Schotland en Catalonië.Deze groep heeft 52 zetels in het Europees Parlement.{{/hidden-4}}

Europa van Vrijheid en Directe Democratie (EVDD)

{{#open-5}}Vertel me meer{{/open-5}}

{{#hidden-5}}Deze groep bestaat uit nationale partijen die Eurosceptisch en vaak extreem rechts zijn, waaronder de Vijfsterrenbeweging uit Italië, UKIP uit het VK en de Alternative für Deutschland uit Duitsland. Deze groep zal niet langer bestaan na de verkiezingen. De Vijfsterrenbeweging probeert in plaats daarvan een nieuwe partij op te zetten.{{/hidden-5}}

Europa van Naties en Vrijheid (ENV)

{{#open-6}}Vertel me meer{{/open-6}}

{{#hidden-6}}Deze groep bestaat uit extreemrechtse nationale partijen, zoals Front National uit Frankrijk en de FPÖ uit Oostenrijk. Deze groep heeft op dit moment 37 zetels, maar zal na de verkiezingen niet meer bestaan. Het wordt vervangen door de EAPN (zie hieronder) {{/hidden-6}}

Italië's Matteo Salvini wiens partij lid is van de ENF vormt nu een nieuwe partij, genaamd de Europese Alliantie van Volkeren en Naties (Engels: EAPN)

{{#open-7}}Vertel me meer{{/open-7}}

{{#hidden-7}} De EAPN vervangt de ENF. De ENF-leden worden verwacht om toe te treden, samen met sommige EFDD leden en misschien wat leden van de ECR-groep. {{/hidden-7}}

Sommige vertegenwoordigers en partijen die nog niet bij een groep behoren

{{#open-8}}Vertel me meer{{/open-8}}

{{#hidden-8}}Sommige leden van het Europees Parlement horen helemaal niet bij een politieke fractie. Dit zijn 'niet-ingeschreven' EP-leden, waarvan er op dit moment 33 zijn. Als Brexit gebeurt zal het totale aantal EP-leden dat in het Europees Parlement zit, dalen van 751 naar 705. Hoewel er 73 EP-leden zijn uit het VK, zijn sommige van hun zetels opnieuw verdeeld over andere landen om rekening te houden met bevolkingsgroei. {{/hidden-8}}

Als je wilt weten in welke politieke groep een partij uit jouw land zit, kijk dan op deze link. Je kunt door nationale partijen vanuit de hele EU bladeren of de naam van een partij invoeren en opzoeken tot welke politieke groep zij behoren in het Europees Parlement.

Hoe worden politieke groepen gevormd?

Politieke fracties in het Europees Parlement kunnen veranderen, vooral rond de verkiezingen. Soms verhuizen leden van het EP van de ene naar de andere groep. Soms worden nieuwe groepen gemaakt. De ENV-groep werd bijvoorbeeld pas in 2015 opgericht. Daarbij kunnen politieke fracties tussen verkiezingen zetels verliezen of winnen. Bijvoorbeeld, volgens opiniepeilingsgegevens en ervan uitgaande dat dezelfde nationale partijen deel blijven uitmaken van deze groepen, lijkt het erop dat de twee grootste politieke groepen in het midden rechts en midden links (de EVP en de S&D, respectievelijk) zullen krimpen.

Volgens de interne regels van het Europees Parlement, moeten een minimum van 25 EP-leden uit ten minste zeven EU-landen zich aanmelden om een politieke groep te vormen. Wanneer EP-leden een politieke groep vormen, krijgen ze bepaalde privileges, zoals extra spreektijd, een budget voor administratieve ondersteuning en het recht om onderhandelingen te voeren over wetgeving.

Het is mogelijk dat de verkiezingen van 2019 enkele politieke groepen zullen opschudden. Bijvoorbeeld, ervan uitgaande dat het VK de EU verlaat vóór de verkiezingen, zullen er geen EP-leden meer zijn uit het VK. Momenteel zijn er 73 Europarlementariërs uit het VK. Hun vertrek zal een grote impact hebben op de ECH-groep, die nu 75 EP-leden heeft, maar 20 leden van de Britse Conservative Party en een van de Ulster Unionist Party in Noord-Ierland zal verliezen. Je kunt je bijvoorbeeld voorstellen dat de ECH, om verloren zetels goed te maken, kan proberen om partijen met vergelijkbare extreemrechtse Eurosceptische ideeën die momenteel bij andere politieke groepen zitten, uit te nodigen om erbij te komen of een nieuwe, krachtiger groep te vormen. Als dit gebeurt, zou het niet alleen de ECH-groep versterken, het zou ook de andere drie grotere politieke fracties, de EVP, S&D en ALDE, verzwakken.

Ondanks grote veranderingen, schatten we dat er niet meer dan 30% van de leden van het EP lid zal zijn van anti-waarden partijen. Dat betekent dat er nog steeds een zeer grote meerderheid van EP-leden zal zijn die kunnen bijeenkomen om de rechtsstaat, de pluralistische democratie en de grondrechten te beschermen. Ga naar onze #Vote4Values tracker om de verschillende mogelijke coalities te bekijken die pro-waarden EP-leden kunnen vormen om op te komen voor onze basiswaarden.

Lees meer:

Wat bedoelen we met 'anti-waarden' en waar halen we onze data vandaan? Dit is onze methodologie.

Dit zouden de belangrijkste Europese verkiezingen kunnen worden. Waarom? Kijk deze video.

Doe onze quiz om te zien waarom je in de Europese verkiezingen moet stemmen.

Als je er helemaal klaar voor bent, duik dan in onze #Vote4Values Tracker.

#Vote4Values