Tech & Rights

Nederland: Sommatiebrief aan Mark Zuckerberg van Facebook

Vier Nederlandse mensenrechtenorganisaties en een aantal individuele gebruikers van Facebook, WhatsApp en Instagram verzoeken Mark Zuckerberg om stelling te nemen in het publieke debat over de doorgifte van persoonsgegevens door Facebook.

by Nina Kesar
Image: Maurizio Pesce - Flickr/CC content
Stichting Privacy First, Bits of Freedom, PILP NJCM, het Platform Bescherming Burgerrechten en een aantal individuele gebruikers van Facebook, WhatsApp en Instagram hebben Mark Zuckerberg verzocht om stelling te nemen in het publieke debat over de gevolgen van de uitspraak van het Hof van Justitie in de zaak Schrems.

Het Europese Hof van Justitie vernietigde op 6 oktober 2015 het Safe Harbour-besluit dat de grondslag was voor de doorgifte van persoonsgegevens vanuit de EU naar de VS door Facebook. Het Hof van Justitie oordeelde dat de wetgeving in de VS tekortschiet omdat het geen beschermingsniveau biedt dat vergelijkbaar is met dat in de EU.

WhatsApp, Facebook?

Zo heeft de National Security Agency van de Verenigde Staten toegang tot de Facebook-content van gebruikers in de Europese Unie, zonder dat die enige rechtsbescherming hebben. Volgens het Hof van Justitie is dit een inbreuk op de essentie van het fundamentele recht op privacy. Deze problemen zijn nog steeds niet opgelost.

Tot op heden heeft Facebook zich opvallend afzijdig gehouden van het publieke debat over deze baanbrekende uitspraak. Ton Siedsma van Bits of Freedom:

“Wij verzoeken Facebook om zich publiekelijk te mengen in een debat over de oplossing van dit probleem, en om druk te zetten op de autoriteiten om zo’n oplossing te bereiken. Het zou goed zijn als Facebook haar huidige en toekomstige beleid over de doorgifte van persoonsgegevens publiekelijk bekend zou maken.”

Na de uitspraak is Facebook doorgegaan met de doorgifte van persoonsgegevens vanuit de EU naar de VS. Bas Filippini van Privacy First:

“Zolang er geen passend beschermingsniveau is in de VS, is doorgifte duidelijk in strijd met het EU-privacyrecht. Dat is een schending van de privacy van miljoenen gebruikers. Als dit niet binnenkort wordt opgelost, zullen wij juridische stappen ondernemen.”

Kom met een oplossing

Facebook ontving op 15 december 2015 een sommatiebrief van Boekx Advocaten uit Amsterdam, met als deadline 15 januari 2016 om een oplossing te vinden. Als die niet bereikt wordt, zal een kort geding tegen Facebook aanhangig worden gemaakt bij de Rechtbank Den Haag, met als eis dat Facebook per direct stopt met de doorgifte van persoonsgegevens naar de VS. Dit betreft alle diensten van Facebook, inclusief WhatsApp en Instagram.

“Zo lang de VS geen passende bescherming biedt tegen mass surveillance, mogen persoonsgegevens niet worden doorgegeven naar de VS. Een rechtszaak tegen Facebook onderstreept de urgentie om dit op te lossen.”, zegt Jelle Klaas van PILP/NJCM. “Ons doel is niet om de computerschermen van miljoenen gebruikers op zwart te zetten, maar om het niveau van privacybescherming te verhogen. Hopelijk vinden de wetgevers snel een oplossing.”

Lees de sommatiebrief hier.

De reactie van Facebook

Op dezelfde dag nog kwam Facebook met een snelle reactie op de brief waarin staat dat ze moeten stoppen met de gegevensoverdracht van de EU naar de VS, totdat de wetgeving van de Verenigde Staten in overeenstemming is met het gegevensbeschermingsregime van de Europese Unie. Matt Steinfeld, woordvoerder van Facebook, gaf aan Forbes een geschreven verklaring:

"Facebook gebruik dezelfde mechanismen die duizenden andere bedrijven in heel Europa toepassen om op legale wijze gegevens over te dragen van de EU naar de VS en naar andere landen over de hele wereld. Wij geloven dat de beste oplossing voor het doorlopende debat over trans-Atlantische gegevensoverdracht een nieuwe Safe Harbor overeenkomst is met gepaste waarborgen voor burgers van de EU."
"Wij begrijpen dat overheden in de EU en de VS hard samenwerken om zo'n overeenkomst zo snel mogelijk op orde te hebben. Wij vertrouwen erop dat deze groepen met hun eigen overheden in gesprek zijn om dit proces tot een succesvolle afronding te laten komen."

Otto Volgenant van Boekx Advocaten gaf de volgende reactie aan Liberties.eu:

"Deze eerste reactie van Facebook is alleen maar kopieer-en-plakwerk van hun eerdere verklaringen over dit onderwerp. Wij hebben Facebook uitgenodigd om een betekenisvolle manier aan het publieke debat deel te nemen. De bescherming van privacy is voor alle Facebook gebruikers een belangrijk onderwerp."