Tech & Rights

Gerechtelijk bevelschriften vereist voor overheidssurveillance

Het Hof in Straatsburg oordeelde in een zaak uit Hongarije voor eens en altijd dat ongecontroleerde overheidssurveillance onverenigbaar is met Europese mensenrechtennormen.

by Hungarian Civil Liberties Union
(Image: Lena - Flickr/CC content)
Twee advocaten wonnen hun zaak tegen de Hongaarse staat betreffende de wetgeving op geheime surveillance.
De Hongaarse overheid moet nu gerechtelijke bevelschriften verkrijgen voor surveillanceactiviteiten.
Het besluit van de het Europees Hof voor de Rechten van de Mens kan voor heel Europa van belang zijn.

De klacht die bij de uitvoerend directeur en een van de advocaten van de Hungarian Civil Liberties Union (HCLU) was neergelegd betrof de vraag of het voldoende is om de toestemming van een lid van de regering, zoals een minister, te verkrijgen om bevoegd te zijn tot geheime surveillance ten dienste van de nationale veiligheid, of dat het nodig is om een onafhankelijke - idealiter gerechtelijk - controle over surveillanceactiviteiten te hebben.

Controlemechanisme

Als mogelijke onderwerpen van surveillance beweerden de appellanten dat hun recht op privacy wordt geschonden als de onderschepping niet gepaard gaat met een controlemechanisme dat onafhankelijk van de overheid en de partijen die gegevens verzamelen is.

Dit is zeker waar omdat, gezien het geheime karakter van dit soort surveillance, de betreffende personen meestal geen idee hebben dat ze in de gaten worden gehouden en daardoor niet in staat zijn om hun rechten die hen tegen dit soort activiteiten beschermen af te dwingen.

In 2013 werd dezelfde wetgeving grondwettelijk geacht door het Hongaars Constitutioneel Hof, maar nu heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bepaald dat ze niet overeenstemt met het Verdrag voor de Rechten van de Mens.

In plaats van massaverzameling van data, zonder onderscheid, betekent de beslissing van het Hof dat de Hongaarse autoriteiten per geval een gerechtelijk bevel moeten verkrijgen.

Een uitspraak voor de rest van Europa

Het oordeel heeft veel meer gewicht gekregen omdat de uitspraak duidelijk niet beïnvloed was door de terreurdreiging in Europa. Dit versterkt het idee dat rechterlijke uitspraken de maatstaf zouden moeten bepalen voor het gedrag van de overheid met slechts beperkt toegestane uitzonderingen in uitzonderlijke situaties.

De Straatsburgse uitspraak heeft als gevolg dat het Hongaarse parlement haar wet inzake surveillance voor de nationale veiligheid moet herzien en kan relevante praktijken in alle Europese landen beïnvloeden.

surveillance