De Spaanse regering moet onmiddellijk een einde maken aan haar plan om te zorgen voor een juridische basis voor het ter plaatse uitzetten van migranten uit de Spaanse exclaves Melilla en Ceuta in Marokko. Hier hebben 13 mensenrechtenorganisaties vorige week toe opgeroepen.
De Spaanse en internationale organisaties hebben de Speciale VN-rapporteur inzake de rechten van migranten, François Crépeau en de Hoge Commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa, Nils Muižnieks in een brief opgeroepen om druk uit te oefenen op de Spaanse regering om af te zien van de voorgestelde wijzigingen van de immigratiewet.
Onrechtmatige praktijk mag niet tot formaliteit verworden
‘‘Met uitzetting ter plaatse wordt asielzoekers tal van rechten afgenomen en wordt hen de mogelijkheid ontnomen om de bescherming te krijgen die zij nodig hebben’’, schrijven de organisaties. ‘‘Mensen direct terugsturen naar Marokko zonder procedurele waarborgen is een duidelijke schending van het Europees en het internationaal mensenrecht.’’
De brieven werden openbaar gemaakt op 30 oktober, de dag waarop Anne Brasseur, voorzitter van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa een tweedaags bezoek begon aan Spanje. Brasseur zou er bij de Spaanse autoriteiten op moeten aandringen om hun zorgwekkende inspanning om van een onrechtmatige praktijk een formaliteit te maken, te staken en in plaats daarvan de rechten van migranten en asielzoekers bij de grensovergangen volledig te respecteren.
De Spaanse regeringspartij Partido Popular probeert via een wijziging ten aanzien van de openbare veiligheid, bepalingen op te laten nemen in Spanje’s immigratiewet zodat mensen die de grens over willen bij Ceuta en Melilla kunnen worden afgewezen. Als de wijziging in deze fase wordt doorgevoerd zal een mensenrechtenbeoordeling achterwege zal blijven.
De voorgestelde wijziging betekent dat grenswachten in de exclaves geen rekening meer hoeven te houden met de waarborgen die migranten en asielzoekers volgens de huidige wetgeving op Spaans grondgebied hebben. De Spaanse grenswachten hebben al verschillende malen flink geweld gebruikt om mensen uit te zetten.
Spanje schendt mensenrechten en verplichtingen
Dit soort 'automatische' uitzettingen maakt inbreuk op het Europees recht en op de internationale verplichtingen die Spanje is aangegaan ten aanzien van de mensenrechten en vluchtelingenwetgeving. Het recht op asiel staat op het spel, net als het verbod op marteling, andere vormen van mishandeling, de verplichting om migranten niet terug te sturen naar landen waar zij te vrezen hebben voor vervolging, het recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel, schadeloosstelling voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen en het verbod op collectieve uitzettingen. In een recente uitspraak bepaalde het Europees Hof voor de rechten van de mens dat met het direct terugsturen van migranten naar Griekenland, Italië individuen het recht had ontnomen om gebruik te maken van de asielprocedure, hen bloot had gesteld aan het risico op onmenselijke of vernederende behandelingen en hun recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel en bescherming tegen collectieve uitzetting had geschonden.
De Hoge VN-commissaris voor de vluchtelingen, António Guterres, heeft zijn zorgen geuit over de plannen van de Spaanse regering en heeft erop gewezen dat velen die Melilla en Ceuta binnenwillen, zijn gevlucht voor oorlog, geweld en vervolging in landen als Syrië, Mali en de Centraal Afrikaanse Republiek.
De volgende organisaties hebben de brieven ondertekend: Alianza por la Solidaridad, Amnesty International, Andalucía Acoge, Asociación Pro Derechos Humanos de Andalucía, Comisión Española de Ayuda al Refugiado, European Council on Refugees and Exiles, Federación de Asociaciones de S.O.S Racismo del Estado español, Fundación Abogacía Española, Human Rights Watch, Jueces para la Democracia, Prodein, Red Acoge en Rights International Spain.