Tech & Rights

Roemenië begint met internetcensuur

De Roemeense Nationale Kansspelautoriteit heeft de verantwoordelijk op zich genomen om te censureren welke websites toegankelijk zijn voor binnenlandse internetgebruikers.

by The Association for the Defense of Human Rights in Romania – the Helsinki Committee

Een nieuwe wet trad in juni in werking in Roemenië. Deze wijzigt de organisatie en de werking van het gokken. Door de nieuwe wetgeving heeft de Nationale Kansspelautoriteit (ONJN) de verantwoordelijkheid op zich genomen om het internet te censureren en te bepalen welke websites toegankelijk zijn in Roemenië. Wet 124/2015 kwam op 12 juni door het parlement en bepaalt dat:

"[...] providers van elektronische netwerken en communicatiediensten […] zijn verplicht om de besluiten van de Raad van Toezicht van de ONJN op het gebied van de beperking van toegang tot kansspelwebsites die niet geautoriseerd zijn in Roemenië te respecteren*, net als de besluiten over het adverteren met gokken dat georganiseerd is door een gokbedrijf dat in Roemenië geen licentie heeft.”

Op 24 juni nam het ONJN zonder voorafgaand publiek debat een besluit dat pas een maand erna gepubliceerd werd op de instellingswebsite. Volgens dit besluit zijn providers verplicht om niet alleen de toegang te blokkeren van sommige sites die door DNS zijn beheerd, maar ook om gebruikers naar sommige sites die door speciale telecommunicatieservices (STS) worden beheerd te verwijzen. Eind juli had het ONJN al bericht gestuurd naar de internet service providers met de eis om dit besluit uit te voeren.

Vorig jaar waarschuwde de ApTi samen met vijf andere NGO’s de ONJN dat de voorgestelde maatregelen grondrechten aantasten, maar de instellingen hebben onze boodschap - waaronder het verzoek tot het houden van een publiek debat voordat de relevante wetten zouden worden aangenomen - eenvoudigweg genegeerd. Vandaag stuurde het Verbond voor de bescherming van mensenrechten in Roemenië – het Helsinki Comité (APADOR-CH) - een nieuw verzoek aan het ONJN in de hoop dat men op zijn minst nu wel op het laatste moment begrijpt dat dit niet enkel technische zaken zijn, maar maatregelen met onverwachte gevolgen.

Wat houdt het besluit van het ONJN in?

Internet service providers zullen worden verplicht om een systeem in te voeren voor het filteren van websites dat verplicht is voor al hun klanten. In wezen zullen zij censoren worden van de informatie waartoe Roemenen toegang kunnen krijgen.

Wat zijn de problemen?

  1. Internetcensuur wordt ingesteld
  2. Het recht op privacy wordt geschonden door het wijzigen van de vertrouwelijkheid van elektronische communicatie
  3. Het onderscheppen van elektronische gegevensoverdracht is een misdrijf
  4. Het afsluiten van DNS toegang creëert een serie indirecte technische problemen voor computerveiligheid
  5. Zulke maatregelen zijn onnodig en kunnen eenvoudig worden verholpen

1. Internetcensuur wordt ingesteld

Volgens de richtlijn over elektronische communicaties van de Europese Unie kunnen lidstaten internettoegang niet zomaar blokkeren of beperken.

Het fundamentele probleem is dat het blokkeren van websites via de internetprovider een mate van censuur van online content is en fundamentele vragen over mensenrechten in het algemeen oproept en over de vrijheid van meningsuiting in het bijzonder.

Internet en websites algemeen erkend ls massacommunicatiemiddelen; daarom is het aannemelijk dat het willekeurig blokkeren van hun toegang artikel 30 van de Roemeense Grondwet schendt, waarin het tweede lid meldt dat: “iedere vorm van censuur is verboden,” en het vierde lid zegt dat: “geen publicatie kan worden onderdrukt.”

Dat een bestuursorgaan en niet een rechtbank mag besluiten of een specifieke website niet toegankelijk zou moeten zijn voor gebruikers, zonder de mogelijkheid tot beroep, roept vragen op rondom de gondwettelijkheid van dit besluit.

De speciale VN-rapporteur voor de vrijheid van meningsuiting legde in deze context uit dat “blokkeermaatregelen een onnodig en buitenproportioneel middel zijn om de gestelde doelen te halen.”

Bovendien betekent het invoeren van zo’n blokkeersysteem via internetproviders dat we een aantal censuurmiddelen zien die op eenvoudige manier kunnen worden uitgebreid naar andere gebieden. Zodra we ruimte geven aan het blokkeren van internet en er een systeem bestaat om zulke besluiten uit te voeren, zullen we in toenemende mate mensen zien vragen om meer censuur.

In Italië werd bijvoorbeeld een wet aangenomen om toegang tot websites voor online gokken zonder licentie te voorkomen. Ondanks deze oorspronkelijke intenties zien we in Italië internetcensuur voor heel veel andere zaken, door meerdere instellingen en zonder de bescherming die door het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mensen en Fundamentele Grondrechten wordt geëist.

2. Schending privéleven door het wijzigen van de vertrouwelijkheid van elektronische communicatie

Internet Service Providers ISP) hebben verplichtingen om de vertrouwelijkheid van elektronische communicatie te garanderen. Zij zouden alleen in technisch opzicht moeten bemiddelen.

Als zijn toegang moeten blokkeren en gebruikers moeten omleiden, moeten ISP’s ingrijpen in de communicatie tussen de internetgebruiker en de desbetreffende site en zonder melding naar een andere website sturen; in dit geval wordt die door een gemilitariseerde instelling beheerd.

Hierdoor brengt de ISP alle verkeersdata over naar de STS die een internetgebruiker kan identificeren, waarbij artikel 4 van de wet 506/2004 op privacy bij elektronische communicatie wordt overtreden, en wet 677/2001 met het doorgeven van persoonlijke gegevens (zoals IP-adressen) aan derden zonder de gebruiker hierover te informeren of zijn/haar toestemming daarvoor te verkrijgen.

Volgens het hiërarchieprincipe van normatieve wetten kan een eis van een bestuursorgaan geen verplichte wetsbepalingen schenden of grondrechten aantasten.

3. Onderscheppen van elektronische gegevens is een misdrijf

Het onderscheppen van elektronische dataoverdracht is een misdrijf onder artikel 361 van het nieuwe Wetboek van Strafrecht. De strafbaarstelling van zulke daden wordt opgelegd door het feit dat een dergelijke activiteit in de praktijk een verandering van het fatsoenlijke functioneren van informatiesystemen en netwerken is.

Daarom lijkt het dat het ONJN ISP’s ertoe verplicht om op typisch misdadige manier te werken en voordeel te halen uit een geünificeerd juridisch kader. Als een ander individu of instelling exact dezelfde dingen zou doen als die in opdracht van het ONJN, zou het zeker aangeklaagd worden onder het Roemeense Wetboek van Strafrecht.

4. Afsluiten DNS toegang zorgt voor technische problemen voor computerveiligheid

Volgens studies van het ICANN, de belangrijkste instantie die de internetbronnen beheert, verhindert het blokkeren van websites, en in het bijzonder de DNS, de invoering van mechanismes die DNS (DNSSEC) beveiligen, welke van wezenlijk belang zijn voor het goed functioneren van internet.

5. De maatregelen zijn onnodig en kunnen eenvoudig worden verholpen

Zoals iedere maatregel die censuur op internet beoogt, zijn de maatregelen die het ONJN voorstelt vanuit technisch oogpunt onnodig en kunnen ze door elke internetgebruiker die in een zoekmachine zoekt naar OpenDNS, alternatieve DNS, Google DNS, VPN, Tor of andere woorden op eenvoudige manier worden omzeild.

Maar de maatregelen van ONJN zullen een infrastructuur creëren om internetcontent te censureren en die vermoedelijk door anderen zal worden gebruikt voor andere doeleinden (kijk bijvoorbeeld naar de recente maatregelen om internetcontent in Portugal te blokkeren voor vermeende copyrightovertredingen).

privacy