Een wetsvoorstel is ingediend om NGO's die niet twee keer per jaar rapporten over hun opbrengsten en uitgaven publiceren, binnen 30 dagen te ontbinden.
Twee Roemeense parlementsleden van de Sociaal Democratische Partij, of PSD, hebben een wetsvoorstel ingediend wat nu met spoed behandeld gaat worden. In het voorstel staan belangrijke amendementen voor de nationale wet op het werk van organisaties en stichtingen.
30 dagen kennisgeving
In het voorstel staat onder andere dat NGO's verplicht worden om hun opbrengsten en uitgaven, waaronder details over de personen die de opbrengsten binnenbrengen en aan welke activiteiten geld wordt uitgegeven, te publiceren bij de Officiële Toezichthouder. Zo niet, kunnen ze binnen 30 dagen ontbonden worden.
Samen met meerdere Roemeense non-gouvernementele organisaties, heeft APADOR-CH een protestbrief ingediend bij het parlement en de overheid. Hierin worden ze opgeroepen om zich zelf te houden aan de transparantie die ze vereisen van de non-gouvernementele sector en publiek debat te organiseren voordat ze wetgeving veranderen.
Censuur
De kritiek op de voorgestelde wetgeving richt zich onder andere op het feit dat NGO's al dezelfde belastingplicht hebben als elke andere particuliere entiteit in het land en willekeurig nieuwe verplichtingen opleggen erop lijkt te wijzen dat een vorm van politieke controle op de non-gouvernementele sector wordt opgericht. Daarnaast is de toelichting van het wetgevingsvoorstel gebaseerd op verschillende valse aannames.
De voorgestelde wet lijkt censuurmiddelen in te voeren voor mogelijke kritiek van organisaties op politici en publieke functionarissen. Het stelt dat openbare hulporganisaties verboden zouden worden om verwikkeld te raken in "campagnes van [...] de oppositie te voeren tegen een politieke partij of kandidaat voor een openbaar ambt waarin zij kunnen worden benoemd of verkozen." De formulering van de bepaling is vaag en kan gemakkelijk leiden tot interpretaties van misbruik.
Het Ministerie van Openbare Raadpleging en Sociale Dialoog heeft de afgelopen maanden diverse discussies met NGO's georganiseerd, met betrekking tot specifieke amendementen van het wetsvoorstel die door sommige organisaties waren aangevraagd. In deze bijeenkomsten waren er echter nooit bredere discussies over het juridisch voorstel van de PSD over het algemeen, ook al had de senaat gevraagd om een standpunt van de overheid.
Geïnspireerd door Hongarije en Rusland
Dit is niet het enige wetsvoorstel dat door de huidige overheid is ingediend en betrekking heeft op het functioneren van de non-gouvernementele sector. Een wetsvoorstel over het niet-vergoedbare publieke financieringsschema voor activiteiten zonder winstoogmerk is gepubliceerd voor publiek debat op de website van het Ministerie van Justitie.
Bij de verkiezingscampagne van 2016, en tevens tijdens de grote protesten in Roemenië deze winter, waren er aardig wat politici die uitspraken deden die impliceerden dat sommige NGO's verborgen belangen hebben bij het "destabiliseren van het land."
Het is zorgwekkend dat delen van de voorgestelde hervormingen geïnspireerd lijken door versies die recentelijk zijn aangenomen in omringende landen als Hongarije of Rusland.