Tech & Rights

Grootste protesten in Roemenië tegen politieke elites in een kwart eeuw

Na een brand in een nachtclub in Boekarest met tientallen doden zijn zeventigduizend mensen de straat op gegaan om te protesteren tegen de corruptie van politieke elites.

by Dollores Benezic
Image: Mihnea Ciulei - Flickr/CC content

Al meer dan een week heeft Roemenië te maken met de grootste sociaal-politieke onrust in de afgelopen kwart eeuw. Mensen zijn woedend om de corruptie en onverschilligheid van de politieke klasse.

Twee dodelijke incidenten

Het eerste incident dat de rellen aanwakkerde was de dood van een politieagent die op zijn motor harder dan 100 kilometer per uur scheurde om het verkeer open te breken voor de minister van Binnenlandse Zaken, Gabriel Oprea. De agent viel in een kuil en stierf op 21 oktober. Het incident veroorzaakte een verhit debat over de rechtmatigheid van het konvooi, waarop de minister volgens de wet geen recht op had. Minister Oprea weigerde verantwoordelijkheid te nemen of op te stappen.

Op 30 oktober ontstond een brand in de nachtclub Colectiv in Boekarest tijdens een rock concert. Hierbij kwamen 45 mensen om het leven (de stand van maandag) en raakten 150 mensen gewond. Tachtig gewonden (waaronder vier minderjarigen van vijftien en alle anderen jonge mensen tussen de 25 en 35 jaar oud) zijn nog steeds in kritieke toestand in elf ziekenhuizen in Boekarest.

Dit drama wakkerde de boosheid bij de burgers aan, vooral omdat de overheid geen enkele verantwoordelijkheid wilde nemen. De club had een vergunning van de gemeente gekregen, hoewel het concert in de club op deze avond, waar ook vuurwerk in het spel was, geen goedkeuring had gekregen van de brandweerinspectie.

Ponta stapt op

Na de drie dagen rouw die de regering had opgelegd gingen Roemenen op 3 november de straat op. Meer dan 20.000 mensen protesteerden voor de regeringsgebouwen en eisten het aftreden van het kabinet en van de burgemeester die de nachtclub tolereerde.

Dsc01615Dsc01615

De volgende dag kondigde Minister-President Victor Ponta het aftreden van zijn kabinet aan. De dag erop gingen protestanten in nog grotere aantallen de straat op en eisten echte actie om corruptie aan te pakken en de hele politieke elite te veranderen. Op woensdag 4 november gingen in het hele land 70.000 mensen de straat op waarvan 30.000 door Boekarest liepen.

Op 5 november, de derde dag van de protesten, begon President Klaus Johannis beraadslagingen met politieke partijen om een nieuwe premier aan te stellen. Bij deze beraadslagingen nodigde hij ook leden van de burgermaatschappij en vertegenwoordigers van de protesteerders. Dit deed meer debat opvlammen omdat de straatbewegingen, die spontaan ontstonden, nog geen leiders hebben.

Protesten zullen aanhouden

Roemenen zijn vastbesloten om de straat op te blijven gaan, iedere avond vanaf 18 uur. Daarbij blokkeren ze de centrumwijken van Boekarest en andere belangrijke steden. Hoewel het lijkt dat deze protesten zijn aangewakkerd door de twee grote incidenten die mensenlevens kostten, worden deze protesten (de grootste sinds de anticommunistische revolutie in 1989) gevoed door jarenlange opgestapelde grieven.

Veel Roemeense politici en gezagsdragers zijn onderwerp van corruptieonderzoek en sommigen zijn daarvoor veroordeeld. Sommige van heb blijven op het parlementspluche zitten of op andere posities.

Andere zondaren

Voor de eerste maal wordt in de protesten ook de Orthodoxe Kerk meegenomen in de kritiek. Zij had een vijandige houding in de nasleep van de brand in de nachtclub, waarover zij beweerde dat de slachtoffers satanisten waren omdat zij naar rockmuziek luisterden.

Protesteerders roepen om het terugtreden van de Partiarcht van de Roemeense Orthodoxe Kerk en het opleggen van kerkbelasting; de kerk is in Roemenië één van de rijkste privé-instellingen.

De situatie is in beweging en we zullen je op de hoogte blijven houden met informatie.