Tech & Rights

Mensenrechtensituatie in Spanje onder vuur in jaarrapport van RIS

Als het om de burgerrechten gaat, dan is de situatie in Spanje verslechterd op een aantal cruciale gebieden, onder andere de toegang tot het recht.

by Rights International Spain
mensenrechten
Rights International Spain heeft zijn jaarrapport over de mensenrechten in Spanje uitgebracht. Het rapport bevestigt de slechte trend in de bescherming van mensenrechten in Spanje in 2015.

Diverse speciale rapporteurs van de VN Mensenrechtenraad hebben er bij de Spaanse regering op aangedrongen om bepaalde wetgevende hervormingen terug te draaien of te herzien en hun uitvoering te veranderen om te garanderen dat zij overeenstemmen met internationaal recht en de mensenrechtennormen. De Openbare veiligheidswet, de hervormingen van het Wetboek van Strafrecht, universele rechtsmacht of zwangerschapsafbreking zijn allemaal door veel internationale instellingen veroordeeld.

De beperking blijft

Het Comité tegen folteren, het Mensenrechtencomité en CEDAW beoordeelden de Spaanse rapportage en hebben hun zorgen geuit. Alle drie veroordeelden ze het gebrek aan naleving van de vorige aanbevelingen. Men was in het bijzonder kritisch over het gebrek aan zorgvuldigheid, toezicht en toepassing van uitspraken of besluiten die in individuele oordelen waren gedaan.

De Mensenrechtenraad nam het Universele Periodieke Beoordelingsrapport aan (UPR) over Spanje met belangrijke aanbevelingen. Maar hoewel de Spaanse regering veel van de aanbevelingen heeft overgenomen, weigerde Spanje om een aantal belangrijke aanbevelingen te accepteren, zoals de afschaffing van plaatsing in isoleercellen, de "muilkorfwet", de instructie die uitzetting ter plaatse "legaliseert" of het aannemen van een wet Gelijke Behandeling met daarin internationale maatstaven om elke vorm van discriminatie tegen te gaan.

Grensgevallen

Zoals in het RIS jaarrapport vermeld is, veroordelen alle hierboven genoemde instituten de aanvallen op de vrijheid van vereniging, de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van informatie, het gebrek aan effectieve maatregelen om marteling te voorkomen, het buitensporig gebruik van geweld en het gebrek aan aflegging van verantwoording door de politie, eenzame opsluiting en het gebrek aan waarborgen, uitzetting ter plaatse, etnisch profileren en discrimineren, het volledig ontbreken van een onderzoek naar de misdaden in het verledenen en het gebrek aan degelijke training op mensenrechtengebied voor leden van de magistratuur.

De Commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa bezocht Spanje met zorgen over uitzetting ter plaatse van vluchtelingen vanuit Spaanse enclaves Ceuta en Melilla. Daarbovenop publiceerde het Comité ter voorkoming van foltering van de Raad van Europa een rapport dat zich richtte op verschillende aspecten van de Spaanse immigratiecontrolepolitie, zoals het gebruik van politiegeweld. Wat betreft de situatie aan de zuidelijke grens eiste de Commissaris de verplichting van non-refoulement en het waarborgen van een vlot en effectief onderzoek van de gevallen van slechte politiebehandeling.

Achteruitgang

Het VN-Comité voor Economische, Sociale en Culturele rechten heeft tegen Spanje een besluit uitgevaardigd (Visies) voor het gebrek aan effectieve toegang tot het recht (als gevolg van onregelmatigheden in de dagvaarding) om het recht op huisvesting te beschermen. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft Spanje meerdere malen veroordeeld.

De meeste van deze besluiten houden verband met schending van artikel 3 (gebrek aan adequaat onderzoek van marteling en slechte behandeling), artikel 6 (eerlijk proces), artikel 13 (gebrek aan adequaat beroep) en artikel 8 EVRM (gezinsleven). In één van deze uitspraken erkende Spanje de schending van de rechten van de klager, maar trof een regeling. En als laatste heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie een belangrijke uitspraak gedaan over grondrechten, waarin Spanje aan het gebrek aan procedurele waarborgen voor mensen met een hypotheek herinnerd werd.

Al met al heeft Spanje niet alleen de burgerrechten en vrijheden beperkt, maar is er zelfs sprake van teruggang met betrekking tot de mogelijkheid van een fatsoenlijke verdediging voor de rechter en zette het voor gewone burgers hindernissen op in de toegang tot het rechtssysteem en het verkrijgen van adequate bescherming.

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat de verantwoordelijkheid om mensenrechten te beschermen, respecteren en in werking te stellen niet alleen bij de overheid (uitvoerende macht) ligt, maar ook bij de andere staatsmachten (de wetgevende en de rechterlijke).