Rights International Spain sprak met de voormalig rapporteur over vragen die in Europa op dit ogenblik van enorm groot belang zijn: beperkingen op het recht van vrijheid van vereniging en andere rechten in de naam van de veiligheid: nieuw beleid in de strijd tegen terreur; het recht op privacy en de politieke effecten van internet. Het complete interview kun je hier lezen.
Vrijheid van vereniging en vergadering
"...is de manier waarin de minst zichtbare sociale groepen - zij die het minst toegang hebben tot de pers en het gezag - hun tegenstand tegen overheidsbeleid kunnen laten zien, of degenen die over hen regeren kunnen bekritiseren. Het is noodzakelijk dat overheden dit recht beschermen om het dialoogproces met de bevolking te kunnen vaststellen. Alleen autoritaire overheden beperken het recht op vreedzaam verenigen en betogen," zegt LaRue. Met betrekking tot de situatie in Spanje na het aannemen van de wet over de burgerveiligheid zegt de voormalig rapporteur dat "het de indruk van halsstarrigheid en onwil wekt om naar het volk te luisteren" en daarmee zet hij Spanje op hetzelfde lijstje als bijvoorbeeld Egypte of China.
Beperkingen in de naam van de veiligheid
LaRue ziet dit heel duidelijk: "Er is aangetoond dat beperkende maatregelen die rechten van burgers schenden niet effectief de veiligheid beschermen." Volgens hem "moeten vrijheden niet beperkt worden in de naam van de veiligheid - dat zou een definitie zijn die zichzelf tegenspreekt." De expert zegt openlijk: "Een ieder die burgervrijheden en burgerrechten beperkt, is een dictator." Dictators "verdedigen de democratie niet, maar wel hun eigen macht en de gewelddadige uitvoering daarvan."
Terreur bestrijden in een democratische context
Frank LaRue erkent dat "terreur bestaat en iedereen heeft het recht zichzelf te beschermen. Sterker nog: de staat heeft de plicht zijn burgers te beschermen." De democratische context moet in ieder geval gerespecteerd worden: "Als dat niet het geval is dan hebben de terroristen gewonnen, omdat ze een ondemocratische regeringsvorm hebben opgelegd. LaRue stelt dat "als burgerrechten ondermijnd worden, de veiligheid van de staat verzwakt."
Toezicht op communicatieverkeer
De voormalig rapporteur neemt in overweging dat "toezichtmaatregelen willekeurig worden; als mensen die niets met terreur van doen hebben worden geselecteerd. Hij wijst erop dat, "Als een profiel wordt gecreëerd om terreur te bestrijden, wat houdt overheden dan tegen om dezelfde middelen in te zetten om hun politieke tegenstanders te onderzoeken? Wanneer er ook maar een onbeperkte macht wordt toegekend, kan het gebruikt worden tegen politieke tegenstanders of kritische stemmen."
Charlie Hebdo en beperkingen op privacy
LaRue zegt dat de terreuraanslag op Charlie Hebdo "Europa's positie op privacy en gegevensbescherming hebben veranderd; vanaf dat moment is er een paniekreactie geweest die resulteerde in wetgeving die privacy schendt," hoewel deze rechten historisch gezien altijd op dit continent beschermd zijn geweest. LaRue: "We moeten niet toestaan dat de angst voor terreur of geweld onze rechten beperkt." Mensen moeten worden beschermd, besluit LaRue, maar op democratische wijze waarbij we op grondrechten blijven hameren.
Privacy en andere rechten
"Een speciaal rapporteur voor privacy had jaren geleden al moeten worden ingesteld, want privacy wordt erkend in het Internationale Verdrag op Burger- en Politieke Rechten en bovendien is het wezenlijk om de uitvoering van andere rechten te garanderen," legt LaRue uit. "Vanaf het ontstaan van internet en het ontwikkelen van nieuwe communicatietechnologieën - en daarmee de manieren om het volk te controleren - is de behoefte aan zo'n rapporteur nog dringender geworden."
Internet en de politieke effecten
"Internet is misschien de belangrijkste technologische sprong; van lineaire naar interactieve communicatie. Dit dient ons als een communicatievorm, maar ook als een kennisvorm [...] en vanaf de Arabische Lente hebben we een nieuwe dimensie aan internet gezien: de mogelijkheid dat burgers zichzelf mobiliseren en zelfs zó dat regeringen omver worden geworpen." In zijn ogen is deze kracht om burgermobilisatie op te roepen en aan te moedigen, evenals de kracht van internet om mensenrechten te verspreiden en er aandacht voor te vragen hetgeen dat regeringen motiveert om proberen het internet te controleren. "Maar geen enkele regering zou zich moeten verbeelden dat ze dat zou kunnen, dat is onmogelijk."