Tech & Rights

Polen's toppriester verwikkeld in corruptiebeschuldigingen

De meest machtige priester in Polen heeft een goede relatie met de meest prominente leiders van het land en ontvangt tientallen miljoenen Euros voor de projecten van zijn stichting.

by Jonathan Day

De hooggeplaatste Poolse priester Tadeusz Rydzyk heeft van de Poolse regering opnieuw een bundel geld gekregen om een van de projecten van zijn stichting te financieren: een geothermische energiecentrale. Veel politici van de oppositie en burgers vragen zich daarom af of de machtigste priester van Polen ook de meest corrupte van het land is.

De geothermische energiecentrale zal in de Poolse stad Torun worden gebouwd, waar Rydzyk een kerk, media-universiteit en andere faciliteiten heeft die gelieerd zijn aan zijn stichting. De centrale zal gebouwd worden met zo'n €6.5 miljoen in subsidies van de regering. Het is het meest recente project van de regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), wier hoofd, Jarosław Kaczyńsk, een goede relatie heeft met Rydzyk.

De samenvoeging van kerk en staat

Lokale media schattenLokale media schatten dat de stichting van Rydzyk, Lux Veritatis, sinds 2015 ongeveer € 48 miljoen aan publieke middelen van de PiS-regering heeft ontvangen. Dat is een buitengewoon cijfer. Het geld is onder andere gebruikt voor de financiering van een heiligdom, een herdenkingspark en een nieuwe energiebron voor een bestaand museum dat de stichting runt.

Het rendement van de overheid op haar investering is enorm. In ruil voor de financiering van zijn plannen, verandert Rydzyk zijn enorme media-imperium in een PiS-mondstuk. Zijn Radio Maryja-netwerk, televisiestation TV Trwam en Nasz Dziennik, een bekende krant, bereiken miljoenen in het hele land.

Rechtse politici en politieke experts verschijnen regelmatig op de mediakanalen van Rydzyk om angst en wrok tegen migranten en de LGBTQI-gemeenschap aan te wakkeren - twee groepen die de regering in zondebokken heeft veranderd voor verkiezingswinst. Daarnaast zaaien deze mediakanalen angst tegen vrouwen.

"Uitzendingen [op deze kanalen] over zaken met betrekking tot het huwelijk en relaties objectiveren vrouwen routinematig en onthouden hen van keuzevrijheid," vertelde Chyżewska-Pawlikowska, een Poolse activist voor vrouwenrechten, eerder dit jaar aan OpenDemocracy.

Deze kanalen bieden ook de ruimte om de overheid en Rydzyk nauwer te binden. Nadat hij in 2017 premier werd, deed Mateusz Morawiecki een interview met Rydzyk op zijn Radio Maryia-station om zijn steun te beloven voor de 'herkerstening van Europa'. Recentelijker sprak minister van Energie Krzysztof Tchórzewski op hetzelfde station om over de geothermisch centrale te praten, waarbij hij het een voorbeeld voor de rest van het land noemt.

Een rare keuze

Maar de nieuwe geothermische fabriek in Torun is een merkwaardige onderneming. Het feit dat de eigendommen van Rydzyk de primaire begunstigden zijn van de energie van de centrale, helpt de optiek niet. Maar Torun is ook nog eens ongeschikt voor een dergelijk project. Het zoutgehalte in het water onder de stad is te hoog en het zou tot 130 graden moeten worden verwarmd voordat het zou kunnen worden gebruikt, hetgeen een traditionele energiecentrale vereist.

Bovendien is geothermische energie momenteel goed voor slechts 0,25 procent van de totale hernieuwbare energie in Polen, niet in de laatste plaats omdat deze vorm van energie al lang door Poolse politici wordt afgewezen. Maar niet niet meer. Marek Józefiak, campagneleider voor klimaat- en energie bij Greenpeace, merkte op dat andere energiebronnen, zoals wind en zon, goedkoper en efficiënter zijn maar toch "opzettelijk zijn geblokkeerd door de PiS-regering."

Het wordt interessant om te zien of dit verhaal het vuur aan de schenen van vader Rydzyk of de PiS-regering zal leggen. Het lijkt onwaarschijnlijk. Toch is het opnieuw bewijs van corruptie door de overheid, en het kan heel goed zijn dat corruptie de grootste bedreiging vormt voor deze en andere populistische regeringen in de regio.