Actievoerders, gekleed in zwart, kwamen op 3 oktober samen onder voor een "Zwart Protest".
Naar het voorbeeld van de IJslandse vrouwen in de jaren 70, staakten Poolse vrouwen als waarschuwing tegen het nieuwe wetsvoorstel over abortus. Veel vrouwen weigerden naar hun werk te komen en kwamen in plaats daarvan samen in steden door heel Polen om te protesteren.
De actie, "Zwarte Maandag" genoemd, is viral gegaan - duizenden internetgebruikers hebben foto's geplaatst waarop zij zwart dragen, met de hashtag #czarnyprotest (wat zwart protest betekent).
Concurrerende wetsontwerpen
In augustus diende de burgercoalitie "Stop Abortus!" een wetsvoorstel in bij het parlement om de wettelijke bepalingen rond abortus te veranderen om zo abortus compleet te verbieden. Het voorstel werd gesteund door meer dan 450.000 mensen. Tegelijkertijd diende de burgercoalitie "Red de vrouwen" een wetsvoorstel in om de regelgeving rond abortus te versoepelen.
Onder het huidige Poolse recht is abortus maar in drie gevallen toegestaan: wanneer de foetus ernstig is misvormd; wanneer de zwangerschap een serieus risico vormt voor de gezondheid of het leven van de moeder; en wanneer de zwangerschap het resultaat is van een misdaad (verkrachting of seks met een minderjarige).
Tijdens een zitting halverwege september besloot het parlement om het wetsvoorstel dat toegang tot abortus wil liberaliseren te verwerpen. Tegelijkertijd werd gekozen om te blijven werken aan het wetsvoorstel dat abortus compleet wil verbieden.
Aanklagers zouden veel macht hebben
Onder dit wetsvoorstel wordt abortus illegaal en bestraft met een celstraf tot vijf jaar. Als het beëindigen van de zwangerschap het resultaat is van medische behandeling van een arts om het leven van de moeder te redden, zijn er geen sancties. Dat geval zou wel geverifieerd moeten worden door openbaar aanklagers, waarbij zij van geval tot geval zullen kunnen beslissen of de medische behandeling goed was uitgevoerd en of het daadwerkelijke doel van de behandeling was om het leven van de moeder te redden.
Beëindiging van de zwangerschap als een gevolg van onvrijwillige seks met de moeder zal ook niet worden bestraft. Het is echter weer aan de openbaar aanklager om te beslissen of de handelingen vrijwillig waren.
De Helsinki Foundation for Human Rights (HFHR) heeft een juridische opinie ingediend over dit wetsvoorstel. Volgens de HFHR zal het strafbaar stellen van onvrijwillige handelingen die leiden tot de dood van een foetus ervoor zorgen dat artsen terughoudend worden in pré-nataal diagnostisch onderzoek. Daarnaast zullen vrouwen ook minder snel bereid zijn om een medische behandeling te ondergaan (meer informatie is hier te vinden).
Het parlement zal in oktober het wetsvoorstel verder behandelen.